دفتری برای فرهنگ و هنر«پنجشنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۰»
-
گورسپاری رسمی؛ با مراد فرهادپور در درباره اشباح هدایت
قبل از هر چیز باید بگویم که من نه قصد دارم و نه صلاحیتش را که درباره ارزش ادبی آثار هدایت حرف بزنم... لیکن از آن‌رو درباره هدایت سخن می‌گویم که او صرفا یک نویسنده نیست، بلکه به‌نحوی سایه سنگین شبح و یا بهتر بگویم اشباحش هنوز بر دوش ما و بر دوش فرهنگ ما است
-
معجزه هدایت و انکارِ قاسم هاشمی‌نژاد / شیما بهره‌مند
وقت آن رسیده است که از جدالِ تاریخی دوگانه «ادبیات قصه‌پرداز» و «ادبیات متعهد یا سیاسی» دست برداریم و از نو بپردازیم به بازخوانی و کشف تاریخ ادبیات معاصرمان، با تکیه‌بر مفاهیم و نظریات نو. این رویکرد دوگانه‌ساز به ادبیات که با هم‌نوایی اهل ادبیات دست‌کم از دهه هفتاد نواختن گرفت و رفته‌رفته به اکتاو بالاتر و بالاتر رسید،
-
نگاهی متفاوت به جلال؛ حرمت‌شکنیِ آل‌احمد / شیما بهره‌مند
نقطه عزیمت انتقاد از جلال آل‌احمد در سالیان اخیر، جداسازی او از روایت بوده است. اینکه غالب نقدهای تندوتیز به جلال، شخصیتِ متناقض، افکار، کنش سیاسی و در یک کلام، آل‌احمد منهای داستان‌هایش را نشانه رفته‌اند شاهدی است بر این مدعا.
-
مسئله «شناخت»، ابراهیم گلستان و ادبیات ما
«قصه‌نويسي براي گور پدرتان نگفتن است، براي شناختن و شناساندن است.» ابراهيم گلستان در جايي از کتاب «از روزگار رفته»١، از دوران كودكي و خاطراتش حرف به‌ميان مي‌آورد. اينكه چرا در اغلب داستان‌هايش ميلي به بازگشت به دوران كودكي ديده مي‌شود. گلستان در مقامِ پاسخ دوگانه‌اي را پيش مي‌كشد كه سختْ به كارِ مخمصه ادبيات اخير ما مي‌آيد
-
در نسبتِ مفهوم «جنوب» با ادبیات جهانی
ویلیام فاکنر بانیِ یکی از بزرگ‌ترین انقلاب‌ها در جهانِ ادبیات است. در فضایی مجرد، فضای ادبی جهانی که مفهومی است فرضی برای ردیابی تاریخ ادبیات دیگری: تاریخ غیرملی رخدادهای ادبی و روایت قیام‌ها و انقلاب‌هایی که در این جهان نامرئی پدید آمده‌اند. پاسکال کازانووا این فضا را به «جمهوری جهانی ادبیات» ١ تعبیر می‌کند، که نه یک وضعیت معاصر ادبی، بلکه یک فرایند تاریخی بلند‌مدت است که در آن مفاهیم ملی و بین‌المللی ادبیات مفهومِ متعارف خود را از دست می‌دهد و بازتعریف می‌شوند
-
درآمدي بر يك نشست / حتما حكايتي دارد اين تعويق! / شيما بهره‌مند
«ادبيات چيزي نيست جز به‌خاطر سپردن.» اين باورِ كورش اسدي بود. «اين حرف من نيست، ولي در درستي آن سر مويي ترديد ندارم.» او در مقاله‌اي با عنوان «صخره‌هاي باستاني» در «كتابتِ روايت» به‌قول خودش «شرحي در ستايش داستان قديم» مي‌نويسد و نخست بر سر يكي از قديم‌ترين نثرهاي فارسي درنگ مي‌كند: «يادگار زريران» و بعد نقلِ شاهنامه فردوسي، و مي‌رسد به تاريخ بيهقي و ويس و رامين.
-
جلال آل‌احمد، پنجاه‌سال پس از سنگيبرگوري
جلال آل‌احمد چنان‌که در «سنگيبرگوري» نوشته است زندگي مي‌کند تا بنويسد. براي آل‌احمد تنها «نوشتن» معتبر است، اين است که در مقدمه «زن‌زيادي» که يک‌دهه قبل از «سنگيبرگوري» منتشر شد، از تعهد نويسنده به زبان و کلام مي‌نويسد و با تشبث به رساله پولس تلويحا خودش را با مسيح قياس مي‌کند
-
نقدهایی بر رمان «بی‌ترسی» نوشته محمدرضا کاتب
«بي ترسي» محمدرضا کاتب، بعد از «خوف» شيوا ارسطويي، دومين رماني است که با مضمون ترس به انتشار درمي آيد. هر نوع نتيجه گيري کلي بر مبناي صرفا انتشار دو کتاب، علي الاصول کار سنجيده اي نيست. اما دست کم مي توان تحول مضمون شناسي داستان نويسي را بر مبناي مخرج مشترکي به نام «ترس» مدنظر قرار داد
اخبار برگزیده
- داستان آدینه (26): «سه قطره خون» اثر صادق هدایت
- داستان امروز (5): «سالی یک روز در کوچه برلن» / نوشته میلاد میناکار
- داستان آدینه (25): «نقشبندان» نوشته هوشنگ گلشیری
- داستان آدینه (24): «عافیت» اثر بهرام صادقی
- جهان داستان(36): «کلاه کلمنتیس»، اثرمیلان کوندرا ترجمه احمد میرعلائی
- داستان آدینه (23): «فارسی شكر است» اثر محمدعلی جمالزاده
- داستان آدینه (22): «دور سرتان چند است؟» اثر میترا داور
- داستان آدینه (21): «تب خال» اثر احمد محمود
- داستان امروز (4) : «دوستخواه» نوشته محسن حاجی پور
- داستان امروز (3): «نخل های گمشده» از فرحناز مردانی
- سینا سرکانی رفت. «مردی که همیشه شاعر بود» / مهین میلانی
- داستان امروز (2) :«مورد خاصِ آقای پیرنیا» از مجتبی زمانی
- کتابهای طلایی یادگار دیروز؛ تحفه امروز
- داستان امروز (1): «سی تابوت در یک میدان خیالی» نوشتهی ترانه جوانبخت
- نگاهی مختصر به عروسک خانه اثر هنریک ایبسن
- نگاهی کوتاه به «آلیس در بستر» اثر سوزان سانتاگ
- نگاهی کوتاه به اثر متفاوت ویکتور هوگو، آخرین روز یک محکوم
- از «پترزبورگهاي» فارسي کدام ترجمه حق مطلب را اداکرده؟
- رماننویسی که، کمی قبل از کرونا، همهچیز را پیشگویی کرد
- شاهزادهی سرباز؛ درنگی بر زندگی و خدمات عباس میرزا
- کوتاه درباره «تزار عشق و تکنو» اثر آنتونی مارا / از تاریخ به سالی نامعلوم
- هزار و یک شب قرن معاصر / کوتاه درباره «در خیابان مینتولاسا» اثر میرچا الیاده
- کوتاه درباره «فروپاشی» اثر جرد میسون دایموند / داستان گذشته و آینده ما
- اَاَ.... همهی این کتابارو خوندی؟! / #وجیزه (یادداشتهای فرهنگی و هنری حمیدرضا امیدیسرور)
- خنجرهای دستآموز / یادداشتی بر رمان «آخرین روزهای زندگی هلاله» اثر عطا نهایی
- «در نقد ذهن های زندانی؛ حصار و سگ های پدرم» نوشته شیرزاد حسن/ علیرضا آقائی راد
- گزارش روزانه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر / ۱۰ به پایان آمد این دفتر اما حاشیه هایش باقی ست!
- در سینمای رسانه های گروهی چه میگذرد؟ / روز نهم عنکبوت به جشنواره آمد و خون شد!
- داستان جواد عزتی و جشنواره فجر؛ سیمرغ بی سیمرغ! / آیا سعید راد مانع از سیمرغ جواد عزتی شد؟!
- گزارش روزانه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر / ۸ : فیلمهای متوسطی که در خاطر نمیمانند! / نیره رحمانی
- گزارش روزانه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر / ۷ : از کیانوری تا آقای رئیس جمهور! / حمیدرضا امیدی سرور
- گزارش روزانه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر /۶ : سینما یا فوتبال مسئله این است!/ نیره رحمانی
- گزارش روزانه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر /۵ : ...و اینگونه عاقبت به خیر شدم! / حمیدرضا امیدی سرور
- گزارش روزانه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر /۴ : از مهران مدیری پای درخت گردو تا شهاب حسینی در ینگه دنیا / نیره رحمانی
- گزارش روزانه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر /۳ : اکشن وطنی و نهنگ صورتی در روز سوم جشنواره/ حمید رضا امیدی سرور
- گزارش روزانه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر /۲ : غوغای پروانه و لذت ویرانگر قمار / نیره رحمانی
- در سیوهشتمین جشنواره فیلم فجر چه میگذرد؟ / روز اول: سینمای اجتماعی حرف اول را میزند
- شوخی تلخ کتابسوزان / مهدی تدینی
- تمام آثاری که جایشان در جشنواره امسال خالیست
- رونمایی از «با اعمال شاقه» / بازتاب یک عمر فعالیت ادبی محمد حنیف را در این کتاب ببینید
- چرا باید «خدای چیزهای کوچک» را بخوانیم؟ / سمیه مهرگان
- جنون و مرگ / نگاهی به «بازنویسی» اثر توماس برنهارد
