هوشنگ گلشیری و فرمالیسم روسی (بخش دوم) / حسام جنانی

در مقاله­­ی پیشین اشاره شد که چگونه سوءبرداشت گلشیری از مکتب فرمالیسم روسی جدال آسیب­زای بین فرم و محتوا را وارد ادبیات داستانی ایران کرد. نیز گفته شد که این سوءبرداشت چگونه به خشکاندن درخت تنوع ادبی در ادبیات معاصر ایران یاری رسانده است. در مقاله­ی پیش­رو، به جنبه‌های دیگری از تأثیرپذیری گلشیری از این مکتب ادبی و آثار سوء آن در ادبیات ایران اشاره خواهد شد.

كوتاه پيرامون نقش‌آفريني «شهرهاي خيالي» درآثار بزرگ داستاني / از غلامحسين ساعدي تا جرج اورول

ساخت و ساز شهرها و مكان‌هاي خيالي در آثار نويسندگان امريكاي لاتين، حال و هواي ديگري دارد. رئاليسم جادويي نهفته در كارهاي پديدآورندگان ادبي اين خطه از كره زمين باعث شده كه نوع نگاه به مكان‌هاي داستاني همواره در هاله‌اي از ابهام باشند چون اصولا تعريف اين سبك از نوشتن، آغشته در پرده‌اي از ابهام است

فلسفه شيرين روبرتو بولانيو درباره آفرينش ادبي / دانيال حقيقي

هنوز وقتي يك دوست شاعر را ملاقات مي‌كنم، كسي كه حقيقتا شاعر است، فلسفه بولانيو را به خاطر مي‌آورم و شايد از آن بيشتر، وقتي يكي از رفقاي نويسنده را برانداز مي‌كنم. سعي مي‌كنم با دقت او را زير نظر بگيرم و آن را در يكي از دسته‌بندي‌هاي روبرتو بولانيو بگنجانم. سهند آقايي كدام‌ يكي است؟ آراز بارسقيان در كدام دسته قرار مي‌گيرد؟ پيام يزدانجو در كدام؟ امير خورشيد كدام يكي است؟ زهرا عبدي را كجا مي‌توانم بگنجانم؟

یوسا و بورخس به روایت بولانیو

ايگناسيو اچواريا منتقد ادبي و ويراستار، مقالاتي را كه روبرتو بولانيو طي پنج سال آخر عمرش براي ستون روزنامه‌ها نوشت و همچنين سخنراني‌ها و صحبت‌هاي او در محافل عمومي را در قالب كتابي تحت عنوان «داخل پرانتز» جمع‌آوري كرده است.

جهاني‌شدن از منظر روبرتو بولانيو در «2666» / كتابِ جنون‌آميزِ زمانه ما

آدام كي‌رش، منتقد ادبي و شاعر امريكايي، در كتاب «رمان جهاني: توصيف جهان در قرن بيست‌ويكم» به بررسي آينده ادبيات در عصر جهاني‌شدن مي‌پردازد. در اين كتاب آثار نويسندگان شهيري همچون اورهان پاموك، مارگارت اتوود، هاروكي موراكامي، روبرتو بولانيو و النا فرانته و... را مي‌كاود و با يكديگر مقايسه مي‌كند تا درك بهتري از ادبيات در عصر جهاني‌شدن ارايه كند.

بزرگترین اانگیزه از نوشتن ، رسیدن به منزلت انسانی است / گفتگو با هان کانگ نویسنده کره ای برنده جایزه بوکر

هان کانگ پیش از بردن جایزه بین‌المللی بوکر ۲۰۱۶ هم نویسنده موفقی در کره جنوبی بود، اما با ترجمه شاهکارش «گیاهخوار» و بردن این جایزه در جهان شناخته شد و به دنبال آن، کتاب‌های دیگرش توسط دبورا اسمیت، مترجم آثارش، به انگلیسی و سپس دیگر زبان‌ها ترجمه شد.

١٨ شهريور سالروز درگذشت جلال آل‌احمد /روشنفكر چند بعدي

دو هفته گذشته، روزنامه‌اي به مناسبت درگذشت عزت‌الله انتظامي، چنين تيتر زد: «پيرمرد چشم ما بود»! كتاب‌خوان‌هاي ما به خوبي مي‌دانند كه اين عبارت، عنوان مقاله‌اي است از جلال آل‌احمد درباره نيما يوشيج، با امضاي آذرماه ١٣٤٠ كه بعدا در كتاب ارزيابي شتابزده (١٣٤٣) بازنشر شد. اين اولين بار نيست كه عبارت جلال به عنوان تيتر يك مطلب مورد استفاده قرار مي‌گيرد و احتمالا آخرين بار هم نخواهد بود، گواهي بر زنده بودن نويسنده ايراني در حيات روزمره فرهنگي ما با وجود گذشت قريب به ٥٠ سال از زمان درگذشتش.

هوشنگ گلشیری و فرمالیسم روسی (بخش نخست) / حسام جنانی

جنبه­ای از آنچه تقوی در مورد گلشیری نگاشته درست و جنبه­ای دیگر از آن قابل بحث است. قائل شدن به اینکه «نویسندگان نسل جوان ایران بیش از هر نویسنده­ی دیگری از گلشیری متأثر» شده­اند تا حد زیادی درست است، اما اینکه بگوییم آنها «راه­هایی» را پی گرفته­اند که دروازه­هایشان را او به رویشان گشوده است جای تأمل بسیار دارد

موفقيت از شكست سخت‌تر است / گفتگو با اما داناهیو

رومن گاری هنرمند یا بزرگترین دغلباز تاریخ ادبیات؟!

ارنست همینگوی، عاشق جنگ بود و شکار. هانتر اس. تامپسون، خبرنگار و نویسنده، معتادی عشق اسلحه بود که در وصیتش نوشت خاکستر جسدش را از قبضه توپی به شکل مشت، شلیک کنند. ویلیام باروز داستان‌نویسی که به هروئین اعتیاد داشت، در حال مستی زن دومش را در بازی "ویلیام تل" به اشتباه کشت. و پس از همه این‌ها می‌رسیم به رومن گاری: قهرمان جنگ، کارگردان سینما و فریبکاری تمام عیار، که در برابر او تقلاهای بقیه نویسندگان خرده‌پای مست از مردانگی کم اهمیت به نظر می‌رسد.

فرزند بیشتر، کتاب کمتر / اگر می‌خواهی نویسندۀ خوبی شوی، بچه‌دار نشو

تابستانِ قبل از انتشار اولین رمانم، در یک مهمانی ادبی، با نویسنده‌ای که می‌ستودمش در تراس خانۀ میزبانمان، در امتداد رودخانۀ تراکی، تنها شدم. آدم‌های زیادی با جام‌ و بطری‌هایی در دست در رفت‌وآمد بودند، اما احساس کردم که توجه نویسنده، نمی‌دانم به چه علت، به من جلب شده است.

اسکاندیناوی، سرزمین رمان‌های جذاب پلیسی

مهم ترین و چشمگیرترین ادبیات پلیسی که از اوایل سده بیست و یکم شاهد حضورش هستیم، ادبیات پلیسی اسکاندیناوی است که سابقه اش به سال ها قبل برمی گردد.

درباره «شازده احتجاب» هوشنگ گلشیری بعدِ ۱۳ سال سانسور / مهدی یزدانی خرم

هوشنگ گلشیری «شازده احتجاب» را سال ۱۳۴۸ چاپ کرد. کتابی که به سرعت به یکی از آثار بحث ساز ادبیات ایران تبدیل شد. گلشیری پیش از انتشار شازده احتجاب چند داستان کوتاه موفق و ناموفق و یک کتاب ناموفق منتشر کرده بود. اما ظهور شازده احتجاب در فضای مملو از رئالیسم گرایی افراطی از نوع سوسیالیستی اش و البته تقلید از نویسندگان نسل اولی، چون هدایت و چوبک یک انقلاب بود.

۱۰ نکته جالب در باره آگاتا کریستی / ناتالی بوش

داستان‌های آگاتا کریستی در چهارگوشه دنیا پس از این همه سال هنوز هم طرفداران زیادی دارند. فیلم‌ و سریال‌های جدیدی بر مبنای آثار او تولید می‌شود و قرار است به زودی فیلمی بر اساس کتاب "قتل در قطار سریع‌السیر شرق" به نمایش در بیاید. این فیلم قبلا هم دستمایه فیلم و سریال شده بود. شخصیت آگاتا کریستی همواره برای خوانندگان آثارش قابل توجه بوده است. آیا می‌دانستید که شخص آگاتا کریستی مانند برخی از شخصیت‌های کتابهایش زندگی جالبی داشت؟

همه زهرهای مورد استفاده ملکه جنایت / نگاهی متفاوت به آثار آگاتا کریستی

اگاتا کریستی (۱۸۹۰–۱۹۷۶)ملقب به ملکه جنایت، رکورد موفق‌ترین رمان‌نویس در تمام ادوار را در کتاب رکوردهای گینس به خود اختصاص داده است. همچنین او طولانی‌ترین نمایشنامه تاریخ (تله موش) را نوشته و به‌عنوان یک جنایی‌نویس نه تنها خالق هرکول پوآروی بزرگ است، بلکه به سبب خلق خانم مارپل هم شناخته می‌شود. او در طول حیات خود و بعد از آن جوایز مختلفی را برای کارهایش درو کرد که شاید پرداختن به آن‌ها موضوع مقاله‌ای مجزا باشد.

گفت‌وگو با سُرژ شالاندون / هرگز فراموش نکنید که ظلم سقوط می‌کند!

سرژ شالاندون، از خبرنگار جنگ، به یک رمان‌نویس بزرگ رسیده که هنوز هم از جنگ می‌نویسد: از کشتار کودکان فلسطینی در اردوگاه صبرا و شتیلا، از کشتار آدم‌ها در جنگ دوم جهانی، و از مناقشات ایرلند شمالی و بریتانیا و فرانسه و در یک کلام از «جنگ»؛ هیولایی که او از آن می‌ترسد، مبادا از صلح دورش کند. جنگی که از کودکی در او حضور داشته و از پدرش به او ارث رسیده. شالاندون متولد ۱۹۵۲ در تونس است.

ریشه های ایده‌ی باکره در عهد عتیق / پیمان خسروتهرانی

ایده‌ی باکره که در عهد جدید در پیکر مریم مقدس معنا می یابد و یکی از ارکان اصلی الهیات مسیحی را شکل می دهد، ریشه های بس قوی تری در عهد عتیق دارد.عهد جدید اگر باکرگی را تنها در تن مریم می جوید، عهد عتیق باکرگی را در "تمام قوم اسرائیل" (برگزیده یهوه) می خواهد.کلمه عبری ای که در عهد عتیق به معنای باکره به کار رفته است کلمه بِِتول است.

اعتیاد ما به داستان: چرا انسان ها به داستان نیاز دارند؟

انگار که داستان فیلم پرخرج و پرطرفداری را می‌خوانیم: پادشاه خوش‌سیمایی که قدرتی ابرانسانی به او اعطا شده، اما با تکبر فوق طاقتش پادشاهی‌اش را در معرض زوال قرار داده است. مسافری که مخلوقی خاکی است از راه می‌رسد و شهریار را به مبارزه فرا می‌خواند. از این نبرد شاه درسی می‌آموزد و پس از آن، هر دو قهرمان دوستان بسیار نزدیک می‌شوند و دوشادوش یکدیگر در قلمرو آن پادشاهی ماجراجویی‌ها ‌می‌کنند

گفتگو با الیزابت استروت برنده جایزه پولیتزر / در جستجوی الهام

الیزابت استروت (۱۹۵۶-پورتلند، مِین) از کودکی آرزویش نویسنده‌شدن بود اما این اتفاق در دهه چهارم زندگی‌اش رخ داد و با سومین کتابش «آلیو کیتریج» (ترجمه فارسی: سما قرایی و احسان شفیعی‌زرگر، نشر قطره) توانست موفقیت را به‌سوی خویش خوشامد بگوید. این کتاب توانست جایزه پولیتزر ۲۰۰۹ را از آن خود کند و به‌مرحله نهایی جایزه انجمن منتقدان ادبی آمریکا راه یابد.

من، فلوبر و اِما بوواری / سمیه مهرگان

اگر بخواهیم از چند کاراکتر زن مهم و تاثیرگذار در تاریخ ادبیات جهان نام ببریم، بی‌اغراق یکی از آنها اِما بوواری است؛ آنطور که ماریو بارگاس یوسا درباره‌ تاثیر این شخصیت بر زندگی‌ شخصی‌اش می‌گوید: «شمار اندکی از شخصیت‌های داستانی تاثیری چنان ژرف بر زندگی من نهاده‌اند که بسیاری از آدم‌های واقعی که می‌شناختم قادر به آن نبوده‌اند.»

نقد و بررسی داستان «آخرین ساعت» اثر گوستاو فلوبر / سرنوشت معماگونه

گوستاو فلوبر داستان‌نویس نامدار فرانسوی و از تاثیرگذارترین نویسندگان قرن نوزدهم میلادی است. فلوبر سال‌های جوانی خود را در متن دوره‌ای از ملتهب‌ترین روزهای فرانسه گذراند که ختم به انقلاب 1848 و درنهایت، جمهوری دوم فرانسه شد. همین دوران و ناآرامی‌های آن است که بستر زمانی یکی از مهم‌ترین آثار او، یعنی «تربیت احساسات» قرار می‌گیرد.

جهان داستان(25): «آخرین ساعت» نوشته گوستاو فلوبر / مترجم: نادیا حق دوست

داستان هفت‌اپیزودی «آخرین ساعت» به همراه دیگر داستان‌های اولیه گوستاو فلوبر، به‌نوعی پیش‌درآمدی است برای خلق شاهکارهایش: «مادام بوواری»، «سالامبو» و «تربیت احساسات». به بیانی دیگر، این داستان، برای هر خواننده علاقه‌مند به فلوبر، دریچه‌ای است به جهان داستانی فلوبری.

نوشتن مانند دارو برای نویسنده است/ گفت‌‌‌وگو با بیژن بیجاری

بیژن بیجاری بعد از وقفه‌‌‌ای شانزده‌‌‌ساله یک‌‌‌بار دیگر با بازنشر آثارش به ویترین ادبیات داستانی معاصر فارسی بازگشته است: حضوری هرچند فعلا با بازنشر آثارش که سال‌‌‌ها پیش توسط نشر نیلوفر (به‌‌‌همت زنده‌‌‌یاد هوشنگ گلشیری) و مرکز منتشر شده بود،

آنتونیو دی‌بندتو؛ نویسنده بزرگی که باید شناخت / جی.ام.کوتزی

آنتونیو دی‌بندتو (۱۹۸۶-۱۹۲۲) آنطور که خولیو کورتاسار می‌گوید از آن رمان‌نویس‌های کمیابی است که برای اثبات نکته‌ای گذشته را بازسازی نمی‌کند. او در گذشته زندگی می‌کند و تجربیات و رفتارهایی را برایمان بازگو می‌کند که تمام غرابت خود را حفظ کرده‌اند.