دفتری برای فرهنگ و هنر«پنجشنبه ۰۲ اسفند ۱۳۹۷»
-
ادبیات معاصر عراق/ جهان روایی انعام کاجه‌جی
انعام کجه‌جی (کاجه‌جی) یکی از مهمترین نویسنده‌های معاصر عرب (عراق) است که آثارش از مرزهای کشورهای عربی فراتر رفته و به زبان‌های دیگر از جمله فرانسوی و انگلیسی و ایتالیایی و فارسی ترجمه شده است. کجه‌جی با رمان «تکه‌پاره‌های من» به مرحله نهایی بوکر عربی 2013 راه یافت.
-
در ضرورت نوشتن نشانه‌یِ اضافه / رحمان افشاری
درباره‌یِ نشانه‌یِ اضافه مقاله‌هایِ بسیار نوشته شده، اما در ضرورتِ حضورِ همیشگیِ آن در خط کم گفته شده است. این مقاله می‌کوشد این ضرورت را نشان دهد.
-
مروری بر ادبیات داستانی در سالهای انقلاب / رضا فکری
رمان پیش از انقلاب عمدتا ابزاری است برای تعامل روشنفکران و مردم و پس از انقلاب هم همین روند به‌نوعی پی گرفته می‌شود. رمان‌هایی که در این مقطع نوشته می‌شوند، هم‌چون اسلافشان، دارای نگاه‌هایی عمیق به دوره‌های تاریخی‌اند و هنوز مساله‌هایی هم‌چون اختلاف طبقاتی، شوریدن بر ظالم و دفاع از مظلوم در آنها دیده می‌شود. مضامینی که البته متناسب با روح مبارزه‌جویی است که در بطن مخاطب آن‌روزها حضور دارد. دوره‌ای است که دولت‌آبادی اولین جلدهای «کلیدر» را می‌نویسد. شرح طاغی‌شدن شخصیت «گل‌محمد» درواقع نقدی است بر نظام ظالمانه ارباب و رعیتی حاکم بر دوره‌ی پهلوی. او همین رویه را در «جای خالی سلوچ» هم پی می‌گیرد و در قالب داستانی اقلیمی، وضعیت زنی تنها و بی‌شوهر را در ده دورافتاده‌ای به نام «زمینج» تصویر می‌کند.
-
دَوید فوئنکینوس: مهمترین مولفه برای نوشتن، کنجکاوی است
دَوید فوئنکینوس (۱۹۷۴-پاریس) از نویسنده‌های برجسته امروز فرانسه است که آثارش به بیش از چهل زبان ترجمه شده و براساس آنچه روزنامه فیگارو نوشته، او یکی از پنج نویسنده مطرح، محبوب و پرفروش فرانسه است. فوئنکینوس در طول ۱۸ سال نویسندگی‌‌اش آثار بسیاری منتشر کرده و جوایز بسیاری نیز برای آثارش دریافت کرده
-
زندگی و زمانه «بهومیل هرابال»؛ پنجه در پنجه سانسور / کاوه گوهرین
بهومیل هرابال، یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان قرن بیستم چک، زاده ۱۹۱۴ میلادی است و کشور او چکسلواکی به سال ۱۹۱۸ از اتحاد ایالت‌های اسلووان باختری متعلق به امپراطوری اتریش – هنگری پدید آمد.
-
آنک انسان؛ تحلیلی بر وضعیت زیسته بهروز بوچانی / اسماعیل نوشاد
بهروز بوچانی را تا چند روز پیش نمی شناختیم. عجیب هم نیست. قربانی وقتی شناخته می شود که بر صلیب رود. بوچانی یک مرحله از قربانی مقدس، قربانی تر است: هوماساکر. کسی که به اردوگاه تبعید شده، کسی که مستحق مرگ است، اما ارزش قربانی شدن نداشته و به همین خاطر به اردوگاهی دوزخی در گینه نو تبعید شده است
-
مردم به سخن شاعران گوش دهند/ گفتگو با هیوا مسیح
هيوا مسيح یکی از پرمخاطب‌ترین شاعران امروز ایران است. مسیح در دهه پرافت‌وخیز هفتاد که بیشتر شاعران دادِ زبان می‌زدند، او راه دیگری انتخاب کرد و رفت. مسیح با انتشار اولین کتابش «همچنان تا نمی‌دانم چه وقت» در سال ۱۳۷۷ شروع موفقی داشت و سپس با انتشار کتاب‌های دیگرش به سبک و بیان شخصی‌اش دست یافت.
-
نگاهی به تازه ترین رمان عتیق رحیمی / گذشته ای که نابود شد...
در حالی که طالبان همچنان بخش‌های مهمی از خاک افغانستان را در کنترل خود دارد و بیم آن می‌رود که قدرت و نقش این گروه شبه‌نظامی در آینده نزدیک نیز بیشتر شود، عتیق رحیمی، معروف‌ترین نویسنده افغان-فرانسوی به تازگی با انتشار رمانی، بار دیگر با پرداختن به افغانستان دوران طالبان، تصویر مخوف و تأسف‌باری از آن دوران در ذهن خواننده ایجاد می‌کند.
-
بهرام بیضایی در گفتگو با شهلا لاهیجی/ استاد از همه ما دلگير است
شهلا لاهیجی نخستین زن ناشر ایران است که شاید همین موضوع «زن» او را در پیوند نزدیک‌تری با بهرام بیضایی به‌عنوان بزرگ‌ترین نمایشنامه‌نویس ایران قرار داده است. همین امر هم موجب شد تا او نخستین پژوهش در این زمینه را در کتابی با عنوان «سیمای زن در آثار بهرام بیضایی» بنویسد و منتشر کند.
-
کولسون وایتهد : «راه‌آهن زیرزمینی» قطاری ادبی است به سوی آزادی...
کولسون وایتهد (۱۹۶۹) نویسنده سیاه‌پوست آمریکایی با ششمین رمان خود توانست جایزه پولیتزر، جایزه کتاب ملی آمریکا، جایزه آرتور کلارک و مدال اندرو کارنگی را از آن خود کند و ظرف کمتر از یک سال کتابش به بیش از چهل زبان ترجمه شود؛ از جمله دو ترجمه به فارسی: ترجمه معصومه عسکری، با خرید کپی‌رایت در نشر کتاب کوله‌پشتی، و ترجمه امین حسینیون در نشر ثالث.
-
هشت نویسنده، هشت نام، هشت مرام فکری / اسکاتی هندریکس
برخی کلمات از حیات ساقط شده‌اند؛ معنی آنها دیگر مابه ازای عینی ندارد. اما کلمات هستند که معنی خود را حفظ می‌کنند با این همه به موجب گذشت زمان، مورد سوء تعبیر قرار می‌گیرند. این پدیده امری تازه نیست. سارتر در سال ۱۹۶۴ اظهار داشت جهان‌بینی اگزیستانسیالیسم از معنا تهی می‌شود. امروزه کلمات و تعابیری که شاهد تهی شدن آنها از معنا هستیم، قابل شمارش نیستند.
-
همسر داستایوفسکی بودن چگونه بود؟ / نیکولاس کوتار
این مجموعه که به زندگی آنیا داستایوفسکی، همسر فیودور داستایوفسکی، نویسنده ی برجسته ی قرن ۱۹ روسیه اختصاص دارد در چندین قسمت توسط نیکولاس کوتار، مترجم و نویسنده ی روسی ساکن آمریکا نوشته شده است. این مجموعه در مجله ی “فوما” چاپ روسیه منتشر شده است.
-
جهان داستان (28): سه حکایت کوتاه از فرانسوا ولتر (بزرگ‌ترین نویسنده‌ی عصر روشنگری) / در جست‌وجوی عدالت
نام فرانسوا ولتر (۱۷۷۸-۱۶۹۴) به طور عجیبی با کشور فرانسه گره خورده است. او «استاد نثر فرانسه» است و «جمهوری فرانسه» بیش از هرکس مدیون او و تفکرات ترقی‌خواهانه‌اش است. ولتر در طول حیاتش بیش از هجده‌هزار نامه و دوهزار کتاب نوشت، از جمله ۲۶ داستان و حکایت که «کاندید» یکی از مهمترین آنها است که از آن به‌عنوان یکی از صد کتاب تاثیرگذار جهان یاد می‌کنند.
-
یوکیو میشیما؛ نویسنده نابغه ژاپنی با خودکشی عجیب و دردناک
یوکیو میشیما، نویسنده و نمایشنامه نویس مشهور ژاپنی است که نوشته‌های پس از جنگ وی نیهلیستی بود و خودکشی آیینی هاراکیری (سپوکو) را انجام داد. در کودکی تخیل زیادی درباره مرگ داشت. در ۱۲سالگی نخستین داستانش را نوشت. او با ولع زیاد داستان‌های اسکار وایلد، ریلکه و ژاپنی را می‌خواند.
-
نامه‌هایی از جنگ / سمیه مهرگان
یکی از سنت‌های جنگ، نامه‌نگاری است؛ از مهمترین نامه‌نگاری‌ها یا خاطره‌نگاری‌‌های جنگ، دو کتاب است؛ یکی با سرنوشتی تراژیک و دیگری با پایانی خوش. یکی از دختر نوجوان آلمانی به‌نام آن فرانک در کتابی زیرعنوان «خاطرات یک دختر جوان» و دیگری از دختر و پسری روس در روزهای سخت اردوگاه‌های کار پس از جنگ دوم، در کتابی با عنوان «فقط برایم نامه بنویس» که حاصل نامه‌نگاری‌های لف میشچنکو و اسوتلانا ایوانوآ است.
-
جهان داستان (27): «زندگی؛ شرط یا بازی؟!» اثر کورت ونه‌گات (ترجمه: راضیه رحمانی)
کورت ونه‌گات (۲۰۰۷-۱۹۲۲) از مهاجران آلمانی‌ای بود که در قرن نوزدهم به آمریکا مهاجرت کردند. او در جنگ دوم جهانی با یونیفرم پیاده‌نظام ارتش آمریکا در آلمان اسیر شد و شاهد یکی از خونبارترین روزهای جنگ بود:
-
جورج اورول؛ ادیبی شاخص یا نویسنده‌ای متوسط؟
ویل سلف، از نویسندگان سرشناس و صریح اللهجه بریتانیا می نویسد که جورج اورول یک شخصیت متوسط و نه چندان برجسته بود و نظرات او در مورد اهمیت نگارش به زبانی ساده کاملا نادرست است.
-
به یاد «بهرام صادقی»، پسر کوچک خرده‌فروش نجف‌آبادی
شاید کمتر کسی فکرش را می‌کرد که آخرین بچه خرده‌فروشی جزو در نجف‌آباد اصفهان، روزی، روزگاری بشود یکی از نویسندگان نامدار این ملک و با وجود آثار نه‌چندان پرشمارش، تاثیری غیرقابل انکار بر ادبیات ایران داشته باشد.
-
جهان داستان (26): «مرگ؛ مساله این است!» اثر هری مولیش / ترجمه: نیلوفر شریفی
ادبیات هلند با یک نام در جهان زبانزد است، و آن نام کسی نیست مگر هری مولیش (2010-1927)؛ نویسنده‌ای که بارها به‌عنوان برنده احتمالی نوبل آینده از او یاد می‌شد، و شاهکارش «کشف آسمان» (1992) در جریان نظرسنجی در میان کتابخوانان هلندی (2007)، به‌عنوان بهترین رمان کشور هلند برای تمام دوران‌ها انتخاب شد
-
اخلاق گناهکاران ! / علی ربیعی (ع-بهار)
می گویند شروع پوشکین در ادبیات روسیه دوره عظمت آن در قرن نوزدهم و مرگ داستایوفسکی نقطه پایان این دوره بی نظیراست. نوشتن در باره کسی که سحر آمیز می نوشت و مسحور نوشتن بود خیلی سخت است....
-
روایتی خواندنی از زندگی ارنست همینگوی/ ترجمۀ مهشید میرمعزی
چندی پیش دو جلد ویژه‌نامه با عنوان «ادبیات جهان در آینه» توسط نشریه اشپیگل و به صورت کتاب الکترونیکی عرضه شد. در آنها پرونده‌ّهایی را که برای ادیبان مختلف در بعضی شماره‌های این نشریه کار شده و عکس آن ادیبان هم روی جلد نشریه آمده است، گردآوری کرده‌اند.
-
یآ جسی ( برنده‌ی جایزه‌ی پن‌همینگوی): کتاب دلخواهتان را نمی‌یابید؛ خودتان آن را بنویسید
کمتر نویسنده‌ای است که با نخستین کتابش نامش عالمگیر شود. یآ جسی یکی از این نویسنده‌های کتاب اول است که با همان تک‌کتابش «خانه‌روان» که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، توانست یک‌شبه ره صدساله را بپیماید. کتاب در همان سال انتشار توانست عنوان یکی از ده کتاب برتر سال ۲۰۱۶ را از آن خود کند و به جوایز بسیاری دست یابد: جایزه کتاب ملی آمریکا، جایزه پن‌همینگوی، جایزه کتاب اول جان لئونارد، بهترین نویسنده سال گودریدز، برگزیده کتاب نیویورک‌تایمز و واشنگتن‌پست و ده‌ها نشریه دیگر.
-
واپسین تاریخ در انتظار گودو / حامد داراب
این نوشته به قلم حامد داراب نخستین بار در اوایل دهه نود در مد و مه منتشر شد و از جمله مطالب پر بازدیدی که متاسفانه در تغییرات طراحی سایت که سه سال پیش اتفاق افتاد از دسترس خوانندگان خارج شد این روزها که مصادف است با سالگرد درگذشت ساموئل بکت، فرصت خوبی است برای باز نشر آن، به خصوص برای خوانندگانی که از مد و مه و همچنین نویسنده مطلب سراغ آن را گرفته اند.
-
برنارد مالامود؛ زیر پوست شهر / رضا فکری
برنارد مالامود را باید از دسته نویسندگان یهودی‌آمریکایی نیمه دوم قرن بیستم دانست و منتسب به گروهی که بسیار درگیرتر از سایر نویسندگان هم‌نسلشان به مسائل اجتماعی جامعه آمریکا پرداخته‌اند. نویسندگانی که با شاخک‌های تیزشان مدام به اوضاع و احوال شهر محل زیستشان سرک کشیده‌اند و فضاهای شهری را ترسیم کرده‌اند که مهاجرهایش را پس از سال‌ها سکونت هنوز غریبه می‌شمارد.
اخبار برگزیده
- دموکراسی ادبی یا فاشیسم ادبی؟ / آریامن احمدی
- تعجب نکنید، جشنواره دولتی ، جوایز دولتی هم می دهد!/ #وجیزه: یادداشتهای فرهنگی و هنری ح. امیدی سرور
- 40 سال انقلاب؛40 رمان / به گزینی از میان کتاب‌های داستانی منتشر شده در چهار دهه گذشته
- رونمایی از نامزدهایی نهایی بوکر عربی 2019
- برگزیدگان سیوششمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی معرفی شدند
- من یک ایدهآلیست نیستم / خطابه بهروز بوچانی به هنگام دریافت جایزه
- اعلام ۱۰ فیلم برتر آرای مردمی سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر
- غزلسرای روزمرگی نامتعارف / به یاد ویسلاوا شیمبورسکا
- باارزشترین جایزه ادبی استرالیا به نویسنده ایرانی رسید
- جایزه ابوالحسن نجفی برگزیدگان خود را شناخت
- رمانهای سیاه تاریخ آمریکا/ فاطیما احمدی
- طنز تلخ جنگ؛ یاروسلاو هاشک و شوایک /حسام اسماعیلی
- جنبههای طنزآمیز قضاوت! / محمد مفتاحی
- هنگامی که بمب فرو افتاد/ «آخرین شاهدان» اثر سویتلا آلکسیویچ
- دنیای تنهای تنها /نگاهی به «چیزی را بههم نریز» نوشته رضا فکری
- نگاهی به «داستان خیاط» اثر روزالی هَم / بازگشت برای انتقام
- خوانش داستان کوتاه «آقای تینوپن» نوشته هری مولیش/ مونا رستا
- هری مولیش؛ از «سوقصد» تا «کشف آسمان» / زیستن در مرگ
- نگاهی به «خانه‌روان» اثر یا جسی
- «اجارهنشینها»؛ یگانگی نویسنده و کاراکترهایش
- یوسا چگونه از شما «انسان متعهد» میسازد؟ / رضا فکری
- کم تجربگی میزبان و مظلومنمایی میهمان! / #وجیزه یاداشتهای حمیدرضا امیدی سرور
- «اینک خزان» اثر اویگن روگه به روایت مترجم
- از «بودنبروکها» تا «اینک خزان» / سمیه مهرگان
- این نویسندگان بزرگ در طول روز چه مشغله هایی داشتند؟
- گرانترین بازیگران مرد ایرانی چه کسانی هستند؟ / حکایت سوپر استارها و دستمزدهایشان!
- در خیابان آرام یا وقتی سلامت جسمی کتابها محل تردید است!/ #وجیزه
- یادی از خالق «یکی بود یکی نبود» / در سالگرد درگذشت او
- آیا کتاب دارویی است برای درمان افسردگی؟
- هشت نکته خواندنی درباره نویسنده ای که شهرتش تنها از خدا کمتر بود!
- ماجرای آن پنجاه و سه نفر چه بود؟
- این شاهکارها هیچوقت تمام نشدند!
- ۸ رمانی که فیلم های خوبی شدند
- از تازه های نشر بیدگل / «زیبایی شناسی نمایشی» اثر ژان ژنه
- برشی از لذت خواندن اثر مارسل پروست
- مطالب رسیده: نگاهی به اخلاق در مسیحیت / حامد اسماعیلی
- حکایت خواندنی مارسل پروست و حسادت به سرو صداهای عاشقانهی همسایگانش!
- همه آنچه برای خواندن شاهنامه نیاز داریم، اینجاست!
- این چشم بادامی رِند فقط اصل نوبل را می خواهد!
- سیری در جهان شعری غاده السمان / عبدالحسین فرزاد
- بازیگرانی که با ردکردن نقش های ماندگار ، افسوس خوردند!
- يادداشتي «اسبها بر صحنهي شكارگاه» نوشته شيرين داووديان / علی رشوند
