مد و مه - ادبیات

دفتری برای فرهنگ و هنر
«چهارشنبه ۰۴ اردیبهشت ۱۳۹۸»

چرا باید سراغ کتاب‌هایی بروید که از آن‌ها متنفرید؟/ پاملا پل / ترجمۀ حمید ضرابی

رمان‌هاي سياه كشورهاي اسكانديناوي و رمزگشايي تاريخ / ياسمن مَنو

جهان داستان (29): گام‌های بی‌صدای مرگ / فرانسوا ساگان

گفتگو با رضا رضایی: برای فهم ادبیات مدرن باید از خواندن کلاسیک ها شروع کرد

صادق هدایت و رنج فرهنگی او / علیمحمد اسکندری‌جو

پیشنهاد مد و مه

چرا باید سراغ کتاب‌هایی بروید که از آن‌ها متنفرید؟/ پاملا پل / ترجمۀ حمید ضرابی

رمان‌هاي سياه كشورهاي اسكانديناوي و رمزگشايي تاريخ / ياسمن مَنو

جهان داستان (29): گام‌های بی‌صدای مرگ / فرانسوا ساگان

گفتگو با رضا رضایی: برای فهم ادبیات مدرن باید از خواندن کلاسیک ها شروع کرد

صادق هدایت و رنج فرهنگی او / علیمحمد اسکندری‌جو

مهمترین اتفاقات ادبی در سالی که گذشت

پر بیننده ترین
تازه ترین

ادبیات

چرا باید سراغ کتاب‌هایی بروید که از آن‌ها متنفرید؟/ پاملا پل / ترجمۀ حمید ضرابی

با کتابی که از آن متنفرید، معمولاً چه می‌کنید؟ می‌اندازیدش دور یا پرتش می‌کنید یک‌گوشه‌ای یا اصلاً به فکر خریدش نمی‌افتید. اما کتاب‌بازهای حرفه‌ای از این کارها نمی‌کنند. آن‌ها به استقبال کتابی می‌روند که از موضوعش متنفرند، طرح‌جلدی دارد که حالشان را بر هم می‌زند، و دست‌زدن به کاغذش برایشان چندش‌آور است
رمان‌هاي سياه كشورهاي اسكانديناوي و رمزگشايي تاريخ / ياسمن مَنو

هنگامي‌كه در سال 2011 آندِش بِهرينگ برایویک جواني نژادپرست و از طرفداران نئونازي در اُسلو، در جزيرة ایت‌اُويا هفتاد نفر را كه اكثرشان جوانان حزب سوسياليست بودند، به گلوله بست، خوانندگان وفادار رمان‌هاي سياه اروپاي شمالي غافلگير نشدند. سال‌هاست كه نويسندگان اين سبك در شمال اروپا در لابه‌لاي قصه‌هاي جنايي‌ـ پليسي‌شان در مورد اين نوع گرايش‌ها و رشد آن‌ها هشدار مي‌دهند.
جهان داستان (29): گام‌های بی‌صدای مرگ / فرانسوا ساگان

فرانسواز ساگان (۲۰۰۴-۱۹۳۵) یکی از معدود نویسنده‌های جهان است که در سن ۱۸‌سالگی با انتشار اولین کتابش توانست نام خود را در ادبیات جهان جاودانه کند. «سلام بر غم» وقتی در ۱۹۵۴ منتشر شد، فرانسوا موریاک (نویسنده فرانسوی برنده نوبل ادبیات ۱۹۵۲) با توصیف ساگان به «یک هیولای کوچک ۱۸‌ساله فریبنده» موجب سروصدای زیادی شد که به خودی خود باعث موفقیت عمومی کتاب شد.
گفتگو با رضا رضایی: برای فهم ادبیات مدرن باید از خواندن کلاسیک ها شروع کرد

رضا رضایی از مترجمان برجسته امروز ایران است که هرچند کارش را با ترجمه «جوان خام» داستایفسکی از زبان دوم (انگلیسی) شروع کرد، اما آنطور که خودش می‌گوید به مرور متوجه نقص‌های ترجمه از زبان دوم شد و به ترجمه از زبان اول روی ‌آورد. او در طول سه دهه ترجمه، آثار مهمی را به فارسی ترجمه کرده است که برخی از آنها را می‌توان از پرخواننده‌ترین ترجمه‌های فارسی به شمار آورد، هرچند برخی از ترجمه‌ها، ترجمه‌های مجدد است
صادق هدایت و رنج فرهنگی او / علیمحمد اسکندری‌جو

از صادق نوشتن آسان نیست چه رسد که "هدایت" باشد؛ نویسنده ایرانی که هیچ نویسندهای در تاریخ معاصر به اندازه او رنج، بویژه رنج فرهنگی نکشیده است. مگر نه اینکه "فرهنگ" هم به زندگی نظر دارد و هم به مرگ؟ آیا فرهنگ جز چگونه زیستن و چگونه مردن است؟ کدام نویسنده، کدام شاعر، کدام صادق ایرانی به اندازه هدایت رنج کشیده است؟
خواندن نویسندگان قدیمی مثل سفر در زمان است، باید برای آن مجهز شوید

وقتی رمانی قدیمی را دستمان می‌گیریم، ممکن است خیلی زود از سطح نازل عقاید اخلاقی نویسنده برآشفته شویم. نگاه‌های او را متعصبانه یا نادرست بدانیم و احساس کنیم کتابی که نوشته است ارزش خواندن ندارد.
باربی مهاجر/ در بابِ جایزه ی گُنکور به مریم مجیدی / مهین میلانی

جایزه ی گُنکور سال 2017 به کتاب "مارکس و عروسک" مریم مجیدی داده شد. من این جا روی سخنم به طور عمده سو دارد به این بیناد فرهنگی بسیار ارزشمند فرانسوی گُنکور که در سال های اخیر همراه با دیگر جایزه دهندگان جهانی در ساحت ادبیات و فیلم، به جای اینکه ارزیابی بر اساس شایستگی در اعلاترین سطح علم و دانش و تکنیک و هنر و بینش و فلسفه باشد، به نوعی مِدیوکراسی رو آورده است
رؤیای بزرگ/ زندگی و زمانه‌ی آرتور کستلر

این زندگی رؤیایی که در تنهایی کامل سپری می‌شد، با داستان غیرمتعارف خانواده کستلر جور درمیآمد. پدربزرگ این خاطره‌نویس، در جنگ کریمه[۴] از راه کارپاتن[۵] به مجارستان مهاجرت کرد. او نام واقعی خود را حتی از خانواده‌اش هم پنهان کرد و خود را کستلر نامید
شهروند جهانی، علی‌رغم میل خود/ زندگی و زمانه‌ی اریش ماریا رمارک

«در غرب خبری نیست»، بزرگ‌ترین موفقیت یک کتاب آلمانی‌زبان (و به قول رمارک «بهترین کتاب من») در آلمان از نو و با شمار میلیونی منتشر می‌شود. فیلم جنجال‌برانگیزی که از روی رمان ساخته شد، با دوبله جدید در آلمان به نمایش درمی‌آید.
من با فارسی نفس می‌کشم؛ گفت و گو با امیر حسن چهل تن

از چهلتن ۷ کتاب به زبان آلمانی منتشر شده، اما این موفقیت بزرگ نویسنده به بهای از دست رفتن مخاطبان ایرانی او به دست آمده است. او به تازگی با رئیس جمهوری آلمان دیدار کرده است.
جام باشگاه‌های کتابخوانی؛ دریچه ورود به جهان کتاب/ گفت‌و‌گو با جعفر توزنده‌جانی

جعفر توزنده‌جانی نویسنده اهل نیشابور است، اما سال‌هاست که برای تمام اهالی این سرزمین بویژه کودکان و نوجوانان می‌نویسد. افسون رنگ؛ دختری که زیاد می‌دانست؛ رودکی؛ افسانه سه پادشاه؛ مردی که گم شده بود؛ مردی که می‌خواست قطار بخرد؛ درخت سیب بابا؛ بهشت گمشده بابام؛ سکه پدربزرگ؛ خانه ما و... از جمله آثار توزنده‌جانی است.
چه اتفاقی می‌افتاد اگر سلینجر پنهان نشده بود؟

هولدن کالفید طبق نظرسنجی‌های متعدد، محبوب‌ترین شخصیت داستانی تاریخ ادبیات است و «ناتور دشت» بعد از نزدیک به هفتاد سال از انتشار اولیه‌اش، سالیانه ۲۵۰هزار نسخه به فروش می‌رسد. اما خالق این رمان، جی. دی. سلینجر، در اوج شهرت و موفقیت، ناگهان دود شد و به هوا رفت. از نیویورک فرار کرد و در خانه‌ای بزرگ در شهری کوچک پنهان شد. نه یک داستان جدید، نه مصاحبه، نه حتی عکسی تازه. آیا این ناپدیدشدن بزرگ‌ترین اثر ادبی او نبود؟
رمان برای ما در جهان، درست مثل نسبت زبان برای کودک است/ گفتگو با عليرضا سيف‌الديني

وقتي از عليرضا سيف‌الديني حرف می‌زنیم، یعنی از رمان‌نویس، منتقد ادبی، مترجم و داور جایزه مهرگان ادب حرف می‌ز‌نیم. او در همه این چهار حوزه فعال است. . سه رمان و یک مجموعه‌داستان دارد: «خروج»، «پلنگ‌خانم تنهاست»، «کتاب خَم» و «دكتر بهار و خواستگار مرده يا عاشقي در دهان مور».
روایت زاد بوم در گفت‌وگو با ابوالقاسم فقیری

ابوالقاسم و امین فقیری دو برادر فرهیخته شیرازی که سال‌ها عمر خود را در نوشتن گذاشته‌اند یکی در نوشتن داستان و دیگری در جمع‌اوری فرهنگ عامه؛ ابوالقاسم فقیری دین بزرگی بر گردن فرهنگ‌نویسی و ثبت و ضبط فرهنگ مردم فارس دارد.
خلق ادبیات خلاقه در گفت‌وگو با رویا دستغیب

رؤیا دستغیب که با رمان «مجمع‌الجزایر اوریون» در سال 1394 به جامعه‌ادبی معرفی شد جهانی تازه با روایتی غیر خطی خلق کرد که در همان سال از سوی جشنواره «واو» به‌عنوان رمانی متفاوت مورد تقدیر قرار گرفت. این نویسنده در رمان دوم خود «تراتوم» که مانند رمان قبلی از سوی نشر افق چندی پیش منتشر شد همان روند متفاوت‌نویسی را ادامه داده و در این مسیر دشوار مرزهای واقعیت و تخیل را درهم شکسته است؛ رمانی که با نقدهایی عمدتاً مثبت از سوی منتقدان و رسانه‌ها مواجه شد.
«سایه»ی شعر و موسیقی ایران / سمیه مهرگان

هوشنگ ابتهاج متخلص به سایه که با غزل‌هایش می‌شناسیمش، حتی اگر شعری از او نخوانده باشیم، بدون شک شعرش را با صدای استاد محمدرضا شجریان، حسین قوامی، همایون شجریان، علیرضا قربانی، بیژن بیژنی و بسیاری خواننده‌های دیگر شنیده‌ایم
گفتگوی جان بنویل با دانلد وست‌لیک / داستان‌هاي جنايي پرفروش‌ترین آثار ادبی هستند

وقتی از رمان‌های کارآگاهی و جنایی حرف می‌زنیم نخستین نام‌هایی که ذهنمان می‌رسد آرتور کانن دویل، ژرژ سیمنون و آگاتا کریستی است. اما نباید از دانلد وست‌لیک (۲۰۰۸-۱۹۳۳) که جایزه معتبر «استاد بزرگ معمایی‌نویسان آمریکا» را دریافت کرده و نیویورک‌تایمز از او با عنوان «نیل سایمون ادبیات جنایی» یاد می‌کند
گفت‌و‌گو با روح‌انگیز شریفیان؛ راوی زخم های مهاجرت

روح‌انگیز شریفیان نویسنده و مترجم روایتگر زندگی بخشی از مهاجران ایرانی است که در نخستین رمان خود «چه کسی باور می‌کند، رستم» نشان داده بخوبی از عهده آن برآمده است. رمانی که در سال 82 از سوی انتشارات مروارید منتشر شده، جایزه بهترین رمان را از سوی بنیاد گلشیری به خود اختصاص داده و هر سال تجدید چاپ می‌شود. وی به تازگی نیز رمان «سال‌های شکسته» را نوشته که از سوی انتشارات مروارید به بازار آمد.
صادق هدایت به روایت شاهرخ مسکوب

یادداشت‌های شاهرخ مسکوب درباره صادق هدایت را حسن کامشاد در اختیار ما قرار داد و ما نیز این یادداشت‌ها را برای بررسی و تحلیل بیشتر زیر ذره بین حورا یاوری پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات ایران دانشگاه کلمبیا و مولف کتاب هایی، چون گفتار‌هایی در نقد ادبی و روان کاوی و ادبیات در ایران قرار دادیم.
ادبیات معاصر عراق/ جهان روایی انعام کاجه‌جی

انعام کجه‌جی (کاجه‌جی) یکی از مهم‌ترین نویسنده‌های معاصر عرب (عراق) است که آثارش از مرزهای کشورهای عربی فراتر رفته و به زبان‌های دیگر از جمله فرانسوی و انگلیسی و ایتالیایی و فارسی ترجمه شده است. کجه‌جی با رمان «تکه‌پاره‌های من» به مرحله نهایی بوکر عربی 2013 راه یافت.
در ضرورت نوشتن نشانه‌یِ اضافه / رحمان افشاری

درباره‌یِ نشانه‌یِ اضافه مقاله‌هایِ بسیار نوشته شده، اما در ضرورتِ حضورِ همیشگیِ آن در خط کم گفته شده است. این مقاله می‌کوشد این ضرورت را نشان دهد.
مروری بر ادبیات داستانی در سالهای انقلاب / رضا فکری

رمان پیش از انقلاب عمدتا ابزاری است برای تعامل روشنفکران و مردم و پس از انقلاب هم همین روند به‌نوعی پی گرفته می‌شود. رمان‌هایی که در این مقطع نوشته می‌شوند، هم‌چون اسلافشان، دارای نگاه‌هایی عمیق به دوره‌های تاریخی‌اند و هنوز مساله‌هایی هم‌چون اختلاف طبقاتی، شوریدن بر ظالم و دفاع از مظلوم در آنها دیده می‌شود. مضامینی که البته متناسب با روح مبارزه‌جویی است که در بطن مخاطب آن‌روزها حضور دارد. دوره‌ای است که دولت‌آبادی اولین جلدهای «کلیدر» را می‌نویسد. شرح طاغی‌شدن شخصیت «گل‌محمد» درواقع نقدی است بر نظام ظالمانه‌ ارباب و رعیتی حاکم بر دوره‌ی پهلوی. او همین رویه را در «جای خالی سلوچ» هم پی می‌گیرد و در قالب داستانی اقلیمی، وضعیت زنی تنها و بی‌شوهر را در ده دورافتاده‌ای به نام «زمینج» تصویر می‌کند.
دَوید فوئنکینوس: مهم‌‌ترین مولفه برای نوشتن، کنجکاوی است

دَوید فوئنکینوس (۱۹۷۴-پاریس) از نویسنده‌های برجسته امروز فرانسه است که آثارش به بیش از چهل زبان ترجمه شده و براساس آنچه روزنامه‌‌ فیگارو نوشته، او یکی از پنج نویسنده‌ مطرح، محبوب و پرفروش فرانسه است. فوئنکینوس در طول ۱۸ سال نویسندگی‌‌اش آثار بسیاری منتشر کرده و جوایز بسیاری نیز برای آثارش دریافت کرده
زندگی و زمانه «بهومیل هرابال»؛ پنجه در پنجه سانسور / کاوه گوهرین

بهومیل هرابال، یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان قرن بیستم چک، زاده ۱۹۱۴ میلادی است و کشور او چکسلواکی به سال ۱۹۱۸ از اتحاد ایالت‌های اسلووان باختری متعلق به امپراطوری اتریش – هنگری پدید آمد.