مد و مه - ادبیات

دفتری برای فرهنگ و هنر
«جمعه ۰۴ بهمن ۱۳۹۸»

مدارکی به دست آمده که نشان می‌دهد کامو از سوی کا‌گ‌ب ترور شده است / رازگشایی از مرگ ناگهانی آلبرکامو

جهان داستان (30): «تصویر دختری در شیشه»، داستانی از تنسی ویلیامز / به همراه نگاهی به زندگی و آثار نویسنده

رئالیسم و ادبیات (بحثی در چیستی رئالیسم)/ آدولف سانچز واسکِز

چرا سارتر جایزه نوبل را رد کرد؟

شكل‌هاي زندگي: اشتاين‌بك و انسان‌هايش /نادر شهريوري (صدقي)

پیشنهاد مد و مه

مدارکی به دست آمده که نشان می‌دهد کامو از سوی کا‌گ‌ب ترور شده است / رازگشایی از مرگ ناگهانی آلبرکامو

جهان داستان (30): «تصویر دختری در شیشه»، داستانی از تنسی ویلیامز / به همراه نگاهی به زندگی و آثار نویسنده

رئالیسم و ادبیات (بحثی در چیستی رئالیسم)/ آدولف سانچز واسکِز

چرا سارتر جایزه نوبل را رد کرد؟

دو شكل شهر/ شهر و ادبیات در آثار دوراس و مودیانو

شكل‌هاي زندگي: اشتاين‌بك و انسان‌هايش /نادر شهريوري (صدقي)

پر بیننده ترین
تازه ترین

ادبیات

مدارکی به دست آمده که نشان می‌دهد کامو از سوی کا‌گ‌ب ترور شده است / رازگشایی از مرگ ناگهانی آلبرکامو

روزنامه‌نگاری ایتالیایی ادعا می‌کند تصادف اتومبیلی که در آن غول ادبی فرانسه در سال ۱۹۶۰ کشته شد، تصادفی نبود و پای کا‌گ‌ب در میان است و دلیل‌اش هم موضع‌گیری کامو علیه سیاست‌های شوروی سابق بوده.
جهان داستان (30): «تصویر دختری در شیشه»، داستانی از تنسی ویلیامز / به همراه نگاهی به زندگی و آثار نویسنده

تامس لانیر ویلیامز مشهور به تنسی ویلیامز (۲۶ مارس ۱۹۱۱- ۲۵ فوریه‌ی ۱۹۸۳) نویسنده و نمایش‌نامه‌نویسِ آمریکایی‌ست. در کلمبوسِ می‌سی‌سی‌پی به دنیا آمد. دومین فرزندِ اِدوینا داکین و کورنلیوس کافین ویلیامزبود. پدرش فروشنده‌ی دوره‌گردِ کفش بود. پدری که همیشه مست بود و بیش‌ترِ وقت‌ها دور از خانه بود
رئالیسم و ادبیات (بحثی در چیستی رئالیسم)/ آدولف سانچز واسکِز

هنری که چون وسیلهٔ خاص شناخت، هم با شکل و هم با موضوع خود به‌حقیقت خدمت می‌کند، رئالیسم است. ما آن هنری را هنر رئالیستی یا واقع‌گرا می‌نامیم که با رویائی با هستیِ یک واقعیتِ عینی آغاز کند و به‌ساختنِ واقعیتِ جدیدی بپردازد و حقایقی را دربارهٔ انسان‌های موجود به‌ما عرضه کند، یعنی انسان‌هائی که در یک جامعهٔ معین با مناسباتِ تاریخی و اجتماعیِ مشروطی کار و مبارزه می‌کنند، رنج می‌برند، شادمانی می‌کنند و یا به‌رؤیا فرو می‌‍روند. چنین هنری، رئالیستی است.
چرا سارتر جایزه نوبل را رد کرد؟

حکایت نپذیرفتن جایزه نوبل توسط ژان پل سارتر را اغلب شنیده‌ایم؛ اما چرا سارتر این کار را کرد. شایع بود دلخوری او از اینکه آکادمی نوبل آلبر کامو را پیش از او برای دریافت این جایزه برگزیده بود باعث شد چنین تصمیمی بگیرد.
دو شكل شهر/ شهر و ادبیات در آثار دوراس و مودیانو

موديانو در يكي از آخرين داستان‌هايش مي‌نويسد: «تا مدت‌ها باور داشتم كه نمي‌توان با آدم‌هاي تازه آشنا شد مگر در خيابان‌ها».1 نوشته‌هاي پاتريك موديانو محصول پرسه‌زدن در خيابان‌هاي شهر است، نوشته‌هاي مارگريت دوراس نيز چنين است، اما دوراس برخلاف موديانو با پرسه‌زدن خود را از پا درنمي‌آورد.
شكل‌هاي زندگي: اشتاين‌بك و انسان‌هايش /نادر شهريوري (صدقي)

در آغاز ورود به قرن بيستم چنين تصور مي‌شد كه پايان ناتوراليسم فرارسيده باشد، به‌خصوص آن‌كه پرچمدار در آغاز قرن بيستم (1902) بر اثر خفگي ناشي از گاز مونوكسيدكربن مرده بود.* اما اين ظاهر ماجرا بود زيرا به فاصله‌اي نه‌چندان زياد از مرگ زولا، ناتوراليسم دگربار با همان سبك‌وسياق زولايي ولي اين‌بار به وسيله جان اشتاين‌بك احيا مي‌شود
نوشته ای از ماریو بارگاس یوسا / دیوار برلین

سی سال پیش، زمانی که دیوار برلین سقوط کرد، من غرق در مهلکه کارزار انتخاباتی ریاست‌‌جمهوری بودم و اهمیت رویداد را آن‌طور که باید، درک نکردم. چندین روز بعد، نامه‌ای حاوی تکه‌سنگی کوچک از دیواری که شهروندان آلمان شرقی تخریب کرده بودند، به‌ دستم رسید که سال‌ها آن را به‌‌عنوان نماد آزادی روی میز کارم داشتم.
سکوت شاعرانه / محمود حدادی

سال آينده ميلادي، سال 2020 مقارن است با دويست‌وپنجاهمين زادسال فريدريش هلدرلين، شاعر مكتب كلاسيك و رمانتيك آلمان، چكامه‌سراي آرمان‌خواهي كه زندگي فاجعه‌بارش بازتابي از تحولات طوفاني تاريخ اروپا در سال‌هاي انقلاب جمهوري‌خواهانه فرانسه است و زبان شاعرانه‌اش –با همه آن‌كه قرني تمام به حاشيه رانده شده و گم ماند- سرانجام براي نوجويي و نوآوري سرمشقي جسارت‌بخش فرا راه همه شاعران آلماني، ‌بلكه اروپايي نسل‌هاي آينده قرار داد
۱۰ نویسنده‌ی بزرگ زنده‌ی جهان که در تاریخ ماندگار می‌شوند

اگر اهل کتاب خواندن هستید قطعا این فهرست از بهترین نویسندگان زنده‌ی دنیا که سایت رنکر آن را منتشر کرده است برایتان جالب خواهد بود. در این فهرست از میان نویسندگان معاصر نام‌هایی را می‌بینید که برای همیشه جهان ادبیات را تغییر داده‌اند و کتاب‌هایی خلق کرده‌اند که در آینده به کلاسیک‌هایی جاودانی تبدیل خواهند شد.
گفت‌وگو با دوبراوکا اوگرشيچ / جهان مکاني سيال است. همه‌ما در همان آب‌ها شنا می کنیم!

مساله تبعيد و مهاجرت در بسياري از کشورهاي اروپايي از جمله چک، لهستان، روماني و يوگسلاوي پديده‌اي است که سال‌ها است بر روند کار نويسنده‌هاي بسياري تاثير گذاشته است. يکي از نويسنده‌هايي که از سال 1996 در تبعيد در هلند زندگي مي‌کند دوبراوکا اوگرشيچ (1949-کوتينا، کرواسي) نويسنده يوگسلاو است
گفت‌وگو با آرونداتی روی / ما آزادیم تا به دیگران کمک کنیم که آزاد باشند

آرونداتی روی (1961-هند) یکی از برجسته‌ترین زنان نویسنده جهان است؛ نه‌تنها در نوشتن رمان، که در دفاع از حقوق زنان و کودکان؛ شاید به همین دلیل هم بود که در سال 2014 مجله تایم از او به‌عنوان یکی از صد چهره تاثیرگزار جهان یاد کرد
گفتگو با توماس برنهارد / علاقه‌ای به سرنوشت خودم ندارم چه برسد به سرنوشت کتاب‌هایم!

توماس برنهارد (۱۹۸۹-۱۹۳۱) یکی از بزرگ‌ترین رمان‌نویس‌ها و نمایشنامه‌نویس‌های آلمانی‌زبان است و به تعبیر ایتالو کالوینو نویسنده شهیر ایتالیایی «مهم‌ترین نویسنده جهان». نثر پرتکرار و نمادین برنهارد موجب تحسین بی‌قیدوشرط و نقدهای سازش‌ناپذیری شد. توماس برنهارد با نمایشنامه‌ها و رمان‌های کوتاه و بلندش مشهور است.
توماس مان و ادبیات مهاجرت آلمان در گفت و گو با محمود حدادی / سفر یک طرفه روشنفکران

«سفر دریایی با دن کیشوت» از توماس مان و «هرمان و دوروته آ» از گوته تازه ترین ترجمه های محمود حدادی اند که به ترتیب در نشر نو و نشر گویا به چاپ رسیده اند. «سفر دریایی با دن کیشوت» حاصل اولین سفر توماس مان به امریکا در سال ۱۹۳۴ است
ساموئل بکت؛ نخستین نویسنده دوزبانه قرن بیستم / بهار سرلک

ساموئل بکت سال ۱۹۰۶ در دابلین ایرلند به دنیا آمد. او نمایشنامه‌نویس، رمان‌نویس و شاعری بود که از انزوا، اندوه و پوچی می‌نوشت. بخش عمده‌ای از عمرش را در پاریس گذراند. او که در قالب‌های ادبی مختلف به زبان انگلیسی و فرانسه می‌نوشت، از کمدی سیاه استفاده می‌کرد تا موقعیت‌های انسانی را واکاوی کند.
نویسنده‌ شش دانگ پسامدرن /غلامرضا رضایی

دهه سی در تاریخ سیاسی- اجتماعی کشور فضایی پر از نومیدی و یأس بود. سال‌های تلخی که حاصلش سقوط دولت ملی دکتر مصدق بود و حسرت و دریغ مردمی که به آزادی و دموکراسی دل خوش کرده بودند. دهه آشوب، انزوا و کودتا. تانک‌ها به راه افتادند و مشتی لات و چماق‌دار خیابان‌ها را قرق کردند. تاس روزگار دوباره برای مردم خوش ننشست و شد آنچه باید می‌شد.
یوسا از ماریو بندتی میگوید

با اینکه من و ماریو بِنِدتی دوستان خوبی بودیم، یادم نمی‌آید کی با او آشنا شدم؛ احتمالا در 1966 اولین باری که به اروگوئه رفته بودم. سفر شگفت‌انگیزی که در آن کشف کردم یک کشور آمریکای لاتینی می‌تواند به اندازه‌ی سوئیس یا سوئد متمدن، دموکرات و مدرن باشد.
رازگشایی از مرگ غیر منتظره آلبر کامو؛ حادثه یا قتل؟

خبر عجیبی است و قطعاً کسی انتظارش را نداشت پس از بیش از نیم قرن بشنود که تصادفی که منجر به مرگ آلبر کامو شد، حادثه‌ای بوده که کا. گ. ب آن را طراحی کرده و از طرفی دولت فرانسه هم چندان بدش نمی‌آمده چنین اتفاقی رخ دهد و از مرگ نویسنده‌اش سود می‌برده.
نویسندگانی که امروز ما را پیش‌بینی کرده بودند/ میترا اسدنیا

به نظر شما پیشگویی آینده، امکان‌پذیر است؟ اگر شما از آن دسته افرادی هستید که می‌گویند این کاری ناممکن است احتمالاً این هشت نویسنده مشهور داستان‌های علمی - تخیلی، باید شما را در این زمینه متقاعد کنند.
راوی دردهای سیاه‌پوستان / تونی موریسون: از آبی‌ترین چشم تا دهانی پر از خون

منتقدی ادبی، وقتی از فرودگاه سوار تاکسی شده بود تا به یک کنفرانس برسد، با رانندۀ تاکسی که زنی سیاه‌پوست بود مشغول گفت‌و‌گو شد. راننده دربارۀ موضوع کنفرانس سوال کرد و او جواب داد، کنفرانس دربارۀ تونی موریسون است و خودِ او قرار است بخش‌هایی از رمان منتشرنشده‌اش را آنجا بخواند. ناگهان راننده، پر از شور و شوق شد و به او گفت «هر طور شده خودم را به این کنفرانس خواهم رساند». تونی مورسیون چنین نویسنده‌ای بود. کسی که سیاه‌پوستان آمریکا مثل یک مادر دوستش داشتند.
آلبرکامو به روایت آلبر کامو

کامو به نقل از نیچه گفته بود: آن کس که طرح بزرگی درانداخته است، باید با همان هم بزید. طرح بزرگ کامو، نوشتن بود. نه نوشتن دربارۀ جهان که از نظرش پیش‌بینی‌نشده و غیرقابل فهم بود؛ بلکه نوشتن دربارۀ انسان که گرچه او نیز غیرقابلِ درک اما لااقل ملموس بود.
گفتگویی با آلبر کامو / انزوای عشق و حقیقت

کینه فی نفسه یک دروغ است. به خودی خود قسمی از وجود انسان را خاموش می دارد. کینه منکر آن چیزیست که در پیشگاه هر انسانی فراخور بذل ترحم است. از اینرو اساساً در خصوص وضع چیزها دروغ می گوید. دروغ فریبنده تر است. [آدم ها] گاه بر حسب خودخواهی بی کینه دروغ می بافند. با این وصف فرد کینه توز در [وهله اول] از خودش بیزاری می جوید.
غم غریبی و غربت قصه رضا قاسمی! / علی ربیعی (ع بهار

مهاجرت وغربت برای کسی که غریب می افتد علاوه براینکه به تعبیر مرحوم شاهرخ مسکوب احساسی دریغناک(نوستالوژیک) است از خاطرات به یغما رفته، بلکه جهانی ای ست مملو از سرگردانی روزهایی که برای مهاجر در پیش است در عین حال که در کلام نیز دو واژه مترادف هستند که شروع همسانی دارند یعنی همراه با مهاجرت غم غربت تلخکامی را کامل می کند.
هاینریش بل؛ چهره‌ی عدالت‌جوی ادبیات آلمان

هاینریش بل، نویسنده‌ی برجسته آلمان در صف برندگان نوبل ادبی قرار دارد. بیشتر آثار بل به زبان فارسی نیز ترجمه و منتشر شده و با استقبال خوبی روبرو گردیده است. ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۵ مصادف است با سی‌امین سالمرگ او.
بررسی پدیده‌ی مهاجرت با مطالعه‌ی پنج رمان برجسته‌ی اقلیم کردستان / سیداحسان زاده‌سید

کسی نمی‌داند اولین بار که یک کُرد مهاجر در هنگامه‌ی آتش و هجوم قلم به دست گرفت و شرح مصائب مهاجرت خود را نوشت، چه زمانی بود و چه کسی سرود و گفت از هلهله‌ی عزای کوچ و هجرت‌اش.

اخبار برگزیده

پرونده ویژه

پرونده ادبیات پلیسی و جنایی