رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

بایگانی ماهانه: مارس 2012

کارآگاهان دوباره از راه می رسند…

حمید رضا امیدی سرور: نزدیک به چهل سال پیش وقتی بهرام صادقی در گفتگویی اشاره کرد که در میان آثار ادبی بیش از همه  به رمان‎های پلیسی علاقمند است، بسیاری از این حرف او متعجب شدند (احتمالا اگر گفته بود به آثار فاکنر یا آلن رب‎گریه - که تازه شناخته شده بود- خیلی علاقه دارد،…

ادامه مطلب

دشیل همت؛ پدر رمان سیاه

بی‎شک اگر بخواهیم در میان پلیسی نویسان همه‎ی دورانها تنها به تعداد انگشتان یک دست گزینش کنیم، دشیل همت یکی از آنها خواهد بود. سیمای افسانه‎ای و دست نیافتنی و نقش تاثیر گذار او در سیر تاریخی ادبیات پلیسی، از یکسو مدیون ارتقای کیفی و ادبی ژانر پلیسی به عنوان یک محصول ادبی‎ست (چنانکه بعضی…

ادامه مطلب

آگاتا، بانویی که قصه گویی را دوست داشت

آگاتا که از بچگی داستان تعریف کردن را دوست داشت، با خانواده کوچکش در یک شهر تفریحی انگلستان زندگی می‌کرد. دختر کوچولوی با استعداد دوستانش را دور هم جمع می‌کرد و ساعت‌ها برایشان قصه‌های عجیب و غریب تعریف می‌کرد. همین ذوق و علاقه‌اش باعث شد مادر بافرهنگ و کمالاتش به توانایی دخترش توجه کند، او…

ادامه مطلب

آگاتا کریستی؛ ملکه جنایت

ماري كلاريساميلر معروف به آگاتا كريستي در سال ۱۸۹۰ در ايالت دوون انگلستان متولد شد. پدرش يك آمريكايي با نام فردريك آلواميلر بود كه در سال ۱۸۸۶ با كلاريسا ميلر ازدواج كرده بود. كلاريسا دخترش ماري را از همان دوران كودكي تشويق به نوشتن مي كرد و همچنين ترتيبي اتخاذ كرد كه او تا سن…

ادامه مطلب

سر آرتور کنان دویل؛ خالق معروف ترین کارآگاه همه ی دوران ها

شکی نیست که آرتورکنان دویل از معروف ترین نویسندگان ادبیات پلیسی و قهرمان آثار او شرلوک هلمز نیز یکی از معروف‎ترین مخلوقات ادبی جهان محسوب می‎شود، در ایران نیز شرلوک هلمز در کنار هرکول پوارو و خانم مارپل به ترتیب معروف‎ترین چهره های بر آمده از دنیای ادبیات محسوب می‎شوند. این شهرت از یکسو مدیون…

ادامه مطلب

نوع‎شناسی داستان پلیسی

ادگار آلن‎پو، شاعر و نویسنده آمریکایی (1849-1809) با نوشتن داستان “قتلهای خیابان مورگ” که در آن فردی هوشیار از جنایتکاران و پلیس سبقت می‎گیرد، کارآگاه دوپین را خلق‎ کرد: این شخصیت مورد توجه نویسندگان دیگر قرار گرفت و کم‎کم “سبک پلیسی” یا “ادبیات سیاه” شکل گرفت. داستان پلیسی، بافتی معماگونه و مرموز دارد که‎ معمولا…

ادامه مطلب

ادگار آلن پو، پدر سنت ادبیات کاراگاهی

ادگار آلن پو كه بزرگترین و در عین حال شوریده ترین شاعر آمریكایی به حساب می‎آید و داستان‎های پلیسی و ترسناك او در زمره برترین‎های این ژانر ادبی شمرده می‎شود در سال ۱۸۰۹ در شهر بوستون آمریكا به دنیا آمد. پدر و مادرش در تئاتر از بازیگران دوره گرد بودند و یكساله بود كه پدرش…

ادامه مطلب

رمان پلیسی چگونه رمانی‎ست!

متن زیر نوشته کوتاهی‎ست در تعریف رمان پلیسی، به شکلی کلی‎نگرانه و فرهنگنامه‎ای، از این منظر که نوع پلیسی جنایی به عنوان یکی از گونه‎های رمان‎نویسی دارای چه ویژگی‎هایی‎ست. در ادامه نیز یادداشت کوتاهی خواهید خواند درباره رمان سیاه که در واقع نوع دگرگون شده رمان پلیسی‎ست، و از نیمه نخست قرن بیستم توسط نویسندگان…

ادامه مطلب

تبارشناسی ادبیات جنایی؛ صفحه‎ی اول پرونده جنایت

اغلب منتقدان بر این باورند که پدر رمان کارآگاهی  «ادگارآلن پو»‎ست. اما ادبیات جنایی‎که داستان های کاراگاهی پو هم زیرمجموعه‎‎ی آن قرار می‎گیرند،  قدمتی‎ طولانی‎تر دارند. برای فهم رویکردهای  معاصر به جنایت و روایات جنایی ضروری است که مروری داشته‎ باشیم گذرا به خاستگاه اصلی این ژانر. دروتی ال سایرس نویسنده آثار جنایی و خالق…

ادامه مطلب

پرونده ادبیات پلیسی و جنایی در «مد و مه»

جرم و جنایت از روز نخست با زندگی نوع بشر عجین بوده، از همان هنگام که آدمیزاد پا بر روی این کره خاکی نهاد، قابیل از سر حسادت و یا رقابت برادرش هابیل را کشت و بعد سعی در پنهان کردن رد جنایت خود کرد، از همین رو تعجب‎آور نیست اگر تبار ادبیات جنایی و…

ادامه مطلب

سیمین دانشور به روایت سیمین دانشور

اولین اثرم یک مجموعه‌ی داستان بود، زیر عنوان «آتش خاموش» که در سال 1327  منشتر گردید. داستان‌های آن مجموعه خام؛ ناپخته و فاقد جهان‌بینی فلسفی و دید اجتماعی بود، چرا که فاقد تجربه‌ی کافی در این فن بودم. مجموعه «شهری چون بهشت» یادگاری است از دوران سیاه اختناق و نموداری است از اجتماعی که در…

ادامه مطلب

سیمین دانشور؛ شاهد راستگوی زمانه

بگیر ترمه نقره دوز یا اطلس نوك سوزنی جابلقا، دوخته بودنش برای سربخاری شاه نشین حضرتی، می گی نه برای پاانداز قدوم مبارك ملوكانه، طاووس وار. كه تازه وقت پیری زینت دیوار سفیر سفراست؛ به ناز و تبختر. شازده چه می دانستند این طاووسك را چطوری بزرگ كردیم. ایشان كه از احوال اندرونی باخبر نبودند،…

ادامه مطلب

«پرواز» داستان کوتاهی از «ایرج پزشک‎نیا»

تنها 32سال عمر کرد (1342-1310)، در بیست سالگی داستان‎نویسی را آغاز کرد و در بیست و پنج سالگی اولین و آخرین کتابش مجموعه داستان «خرگوش‎ها» (1335) را منتشر کرد. این مجموعه داستان و آثار پراکنده‎ای که در نشریات منتشر می‎کرد، از او سیمای نویسنده‎ای مستعد و آینده‎دار را در دهه‎ی سی  و اوایل دهه‎ی چهل…

ادامه مطلب

شب نشینی باشکوه در «گراندهتل»

جمع شدن نویسندگان و شعرا در روزهای پایانی سال (اسفند ماه) رفته رفته دارد یک سنت می‎شود، سنتی حسنه(!) که پایه‎گذار و متولی‎اش فرزاد حسنی اهالی ادبیات است (اینطور نوشتم که یا آن یکی فرزاد حسنی که مجری تلوزیون است، اشتباه نشود) سال پیش در همین ایام بودکه تماس گرفت برای همین برنامه که قرار…

ادامه مطلب

گفتگوی «تهران امروز» با حمیدرضا امیدی سرور، نویسنده رمان «از پائولو کوئلیو متنفرم!»

عزت الله انتظامی مرا برد به لاله‎زار قدیم. ماجرا از این قرار بود که در یک گفت‌وگویی که با انتظامی داشتم، قرار شد از اول لاله‎زار شروع کنیم و بیاییم تا بالا و انتظامی هم به تدریج درباره یک به یک تئاترها و سینماها حرف بزند، به میانه لاله‎زار که رسیدیم چشم‌های هردوی ما خیس…

ادامه مطلب

«مد و مه» در سالی که پیش روست…

پیش از اینکه اینترنت و فضای مجازی اینگونه همه گیرشود و امکانات ارتباطی بسیاری را در اختیار کاربران خود قرار دهد، اغلب مجلات صفحه‎ای داشتند با عنوان پاسخ به خوانندگان؛ در این صفحات، پاسخگو(اغلب سردبیر یا دبیرتحریریه نشریه و..)  به صورتی موجز و کوتاه به سوالاتی که از سوی خوانندگان مطرح می‎شد پاسخ می‎داد؛ سوالاتی…

ادامه مطلب

یک تک گویی – یک اجرا: «خیلی به تو فکر می کنم»

این تک گویى به عنوان جلوه‎اى از همبستگى با واسلاوهاول، براى اجرا در فستیوال تئاتر آوینیون در 21 جولاى 1982 نوشته شده. *** نویسنده وارد مى‎شود. پیراهن و شلوار به تن دارد. دسته‎اى نامه‎ی پستى به همراهش است. مى‎نشیند، نامه‎ها را یکى پس از دیگرى مرور مى‎کند؛ از یک مشت نامه، دو تاى مهّم…

ادامه مطلب