رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

بایگانی ماهانه: آگوست 2011

داستان آدینه (۴۴): «مرگ در کاسه سر» اثر جواد مجابی

چهل چهارمین داستان آدینه «مد و مه» را به اثری از جواب مجابی اختصاص دادیم، داستانی که ابتدا در کتاب جمعه به سردبیری احمد شاملو منتشر شده است. مجابی در طول چند دهه گذشته، هم شعر گفته، هم نقاشی کرده و هم به داستان‎نویسی پرداخته و البته بیش از هرچیز هم به عنوان یک نویسنده…

ادامه مطلب

تصویر زن در ادبیات کهن فارسی و رمان معاصر ایرانی (بخش اول)

رمان شهرنوش پارسی پور، طوبا و معنای شب، با چند تصویر گیرا شروع می‎شود. آغاز رمان مقارن با پایان سلسله قاجار است، وقتی که اندیشه غرب و شیوه‎‎های جدید زندگی مستقیما شروع به تأثیر نهادن با جامعه بسته سنتی ایران و تغییر آن می‎کنند. پدر قهرمان داستان ادیب است، اما مردی است ساده که ذهنش…

ادامه مطلب

خواننده‎ی خوب چگونه خواننده‎ای ست؟

اشاره: ولادیمیر نابوکف (۱۹۷۷-۱۸۹۹) در روسیه تزاری و در خانواده ای اشرافی و با فرهنگ متولد شد. پدرش از وزرای دولت کرنسکی بود و در ۱۹۱۹ مجبور به مهاجرت شدند. و تا ۱۹۴۰ در انگلستان و آلمان و فرانسه زیست. در این سال و به قصد تدریس در دانشگاه های آن سامان به امریکا رفت.…

ادامه مطلب

کهنه کتاب (۳): «سیاحت نامه ابراهیم بیک» اثر زین العابدین مراغه ای

اگر انقلاب مشروطه را سرآغاز یک دگرگونی سیاسی و اجتماعی در جامعه ایرانی بدانیم، در حوزه ادبیات نیز باید مقامی این‎چنین برای انقلاب مشروطه و پیامدهای فکری و فرهنگی اش، در نظر گرفت و آن را طلیعه‎بخش یک تجدید حیات ادبی در ایران دانست که هم در ادبیات منظوم و به‎ویژه در ادبیات منصور می‎توان…

ادامه مطلب

جاودانه ها (۸): «دوبلینی ها» اثر جیمز جویس

دوبلینی ها [Duvliners]. مجموعه داستان‎های کوتاه جیمز جویس(1) (1882-1941)، نویسنده‎ی ایرلندی، که در 1914 انتشار یافت. این نخستین کتابی است که، پس از انتشار اشعار دوران جوانی وی تحت عنوان موسیقی مجلسی (1907)، او را به مردم شناساند. جویس با این داستانهای کوتاه، که به هنگام اقامت در شهر تریست(2) نوشته است، شهرتی به دست…

ادامه مطلب

عقده‎ی ادیپی در بوف کور و «سه قطره خون»

یک اثر ادبی را از چند راه می‎توان مورد بررسی قرار داد. مثلا می‎توان از لحاظ واژه‎‎ها و کاربرد صناعات ادبی، یا ساختار جمله‎ها، یا از لحاظ مسائل اجتماعی که در آن منعکس شده آنرا مطالعه کرد؛ یا این‎که مانند پزشکی که ریشه‎‎های سرطانی را در بدن‎ بیماران دنبال می‎کند، تمام الگو‎های فرهنگی را در…

ادامه مطلب

نگاهی به آثار سینمایی و داستانی ابراهیم گلستان

مقدمه: هنرمند، حساس است. هنرمند، جوری می‎بیند که مختص خودش است. هنرمند با جهان گسترده و پیچیده هنر، ارتباط بر قرار می‎کند. هنرمند، دیگرگونه می‎بیند و دیگر گونه می‎اندیشد و دیگر گونه، گوش می‎کند. آن سان که صدای پرنده را از بالهایش تشخیص می‎دهد و آواز قمریان عاشق را زیبا‎تر از دیگران، می‎شنود. هنرمند، سایه…

ادامه مطلب

فلیپ مارلو؛ شمایلی جاودان در ادبیات و سینما

فیلپ مارلو مخلوق ریموند چندلر بزرگ، ازجمله شمایل‎های ماندگار و فراموش‎ناشدنی دنیای ادبیات  است. کاراگاهی تلخ‎اندیش و حاضر جواب که در زمان لازم با دیالوگ‎های طلایی چندلر، دیگران را متلک باران می‎کند، متلک‎هایی که اگر خنده ‎را بر لبان خواننده می‎نشاند صرفا برای خندیدن و گاه و بیگاه او را به فکر فرو می‎برد. چندلر…

ادامه مطلب

افق (۱): «شکلات مشکلات» داستانی از فاطیما فاطری

با دوستم توی کافی شاپ«پاتوق»نشسته‎ایم و از آن بحث‎‎های در پیتی می‎کنیم که هیچ‎وقت راه به‎جایی نمی‎برد. اصلا بعضی از این بحث‎ها قرار هم نیست راه به‎جایی ببرد. کافی شاب ازنوع مدرنش نیست. هرچیزی که دُمش وصل می‎شود به عهد عتیق توی آن ریخته‎اند تا حس نوستالژیک مشتری‎ها را تحریک کنند. کسی نیست بگوید، با…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «قارا چوبان» نوشته‎ی مرتضی کربلایی‎لو

قارا چوپان روایتی نو در به تصویر کشیدن انسانی گرفتار تردید است، شخصیتی به نام عیار که در ذهنش به‎دنبال چرا‎‎های برای اتفاقات در حال وقوع است. این مرا یاد نهنگ می‎انداخت به رغم غول پیکرش، صدایی ناله‎ای و زنانه داشت. ص-25 تودورف در کتاب ساختارگرا می‎گوید : رابطه تاویل و بوطیقا رابطه‎ای مثبت و…

ادامه مطلب

نگاهی به «دنیا در آغوش من است» اثر میثم نبی

تمام هفت داستان این کتاب مضمونی عاشقانه دارند. عشقی که در تار و پود کلمات نهفته است و به رگ‎‎های جملات تزریق می‎شود. داستان اول، سولیلوگ‎‎های آقای هنرپیشه: آدم‎ها همیشه آن چیزی را در ذهنشان به تصویر می‎کشند، در موردش حرف می‎زنند و یا می‎نویسند که آن چیز جزیی از زندگی خودشان و یا آدم‎‎های…

ادامه مطلب

خالقان ادبیات سیاه(۱): سر آرتور کنان دویل

کمتر پیش می‌آید که مخلوقی از خالق خود مشهورتر شود. شرلوک هلمز نمونه‌ خوبی از این مورد است. کارآگاه برجسته‌ ادبیات جهان که مرگش نامه‌های خشم‌آلود فراوانی را برای نویسنده‌اش به همراه داشت: مردی به نام سر آرتور کانن دویل. اگر آگاتا کریستی علاقه‌ وافری به قهرمانان دست‌پرورده‌اش، هرکول پوآرو یا خانم مارپل داشت، در…

ادامه مطلب

جاودانه ها (۷): «صد سال تنهایی» اثر گابریل گارسیا مارکز

صد سال تنهایی[Cien anos de soledad]. رمانی از گابریل گارسیا مارکز (1) (1928- )، نویسنده کلمبیایی، که در 1967 منتشر شد. این شاهکار، که با نبوغ غریبی رمانهای بزرگ ادبیات امریکای لاتین را از آغاز تاکنون با طنز تقلید می-کند، با شعر و قدرت ابداعی بی‎نظیر همه مسائل این قاره غنی و آشفته را باهم…

ادامه مطلب

هیولای نویسنده نقش اضطراب در معماری درون

ادگار آلن‎پو، برام استوکر، ویلیام‎ هوپ هاجسن، استفن کینگ‎ خواه نام‎آور خواه گمنام؛ نویسندگان خارق العاده‎ای‎ هستند که هریک به نوبهء خود از اضطراب و انواع آن نگرانی، وحشت و ترس با بازی القاء و نمایش بهره جسته‎اند. نوشته زیر می کوشد تصویری این گونه از ادبیات را پیش روی شما قرار دهد. *** فانتزی‎‎های…

ادامه مطلب

نگاهی به «امروز شنبه» اثر یوسف انصاری

«به حرف‎های منتقدین گوش ندهید؛ تاکنون تندیس هیچ منتقدی ساخته نشده است.» ژان سیبلیوس (آهنگساز فنلاندی) از هشت داستان مجموعه‎ی «امروز شنبه» وقتی خواندن‎شان را به پایان می‎برم، هفت تا را از همان دم دیگر چندان به یاد نمی‌آورم اما برعکس در آن میان، استثنائاً یکی به‎شدت رشک مرا برمی‎انگیزد؛ چنان‎که برمی‎گردم و آن را برای بار…

ادامه مطلب

رمان‎تان را از همین امروز شروع کنید!

19- از حجم رمان نترسید: فقدان استعداد، مهارت، اراده یا وقت، نویسنده را از نوشتن رمان باز نمی دارد. بلکه وقتی وی به کل رمانی که می خواهد بنویسد فکر می کند، ترس وجودش را می گیرد. و وقتی به خط طرح ها، شخصیتها، پس زمینه ها، انگیزه ها و درگیریهایی که باید به نحوی…

ادامه مطلب

جاودانه ها (۶): «ژرمینال» اثر امیل زولا

ژرمینال[Germinal] رمانی از امیل زولا(1)(1840-1902)، نویسنده‎ی فرانسوی، که در 1885 منتشر شد. این سیزدهمین کتاب از دوره‎ی خانواده‎ی روگون ماکار، یکی از مشهورترین آثار نویسنده است. زولا خود چنین اظهار می‎دارد که ماجرا بر سر یک اعتصاب است، «قیام حقوق بگیران و فشار به جامعه‎ای که یک لحظه از هم می‎پاشد و، در یک کلام،…

ادامه مطلب