رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

بایگانی ماهانه: اکتبر 2010

نگاهی به «کافکا در کرانه»، اثر هاروکی موراکامی

هاروكي موراكامي در يكي از مصاحبه‌هایش مي‌گويد: «به نظرم كساني كه در روياهاي من سهيمند، مي‌توانند از رمان‌هايم لذت ببرند.» من اما از «كافكا در كرانه» لذت نبردم؛ لابد چون در روياهاي موراكامي سهيم نبودم. فريدون حيدري ملك ميان نخستين برخورم با موراكامي بر مي‌گردد به خرداد ٨٤ كه داستان كوتاهي از او خواندم در…

ادامه مطلب

گفتگو با احمد بیگدلی

به خطا نرفته‎ایم اگر احمد بیگدلی را يكي از چهره‎های درخور اعتناي ادبیات داستانی امروز به‎حساب آوریم، هرچند که او نویسنده‎ای جوان نیست و نخستین داستان‎های منتشر شده‎اش به سال‎های پایانی دهه چهل (1347) برمی‎گردد، داستان‎هایی که از قضا بیگدلی امروز تمایلی به جمع‎آوری و انتشار مجدد آن‎ها ندارد. متاسفانه بیگدلی دیرچهره شد، چه بسا…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۴): «قرعه آخر» اثر منوچهر شفیانی

چند خانه كوچك، درهم برهم، كه بيشتر شبيه لانه بودند و جور زمانه پشت آن‎ها را خميده كرده بود، مثل چند زخم داغمه بسته توي دل يك پهنه وسيع به نام «ظلم آباد» جا داشتند. اين خانه‌ها باقي مانده ده بزرگي به نام «حسين آباد» بود كه سابقا در تمام آن خطه به خرمي و…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب«آلیس» اثر یودیت هرمان

شكست تحقيرآميز آلمان، بعد از آن قدرت و شوكت روزگار هيتلري و معضلات اقتصادي، سياسي و به ويژه انساني پس از آن، در جنگي كه خود افروخته بودند، تا سالهاي سال بر جسم، روح و زندگي  مردم اين كشور سايه افكند.  پس دور از ذهن نبود اگر نويسندگان و هنرمندان اين ديار تا سالهاي سال…

ادامه مطلب

اولین زن داستان نویس ایرانی چه کسی ست؟

ماجرای نوشته شدن نخستین آثار داستانی توسط زنان، حکایتی خواندنی‎ دارد، شاید بسیاری براین باور باشند که نخستین زن داستان‎نویس ایرانی سیمین دانشور بوده، اما بد نیست بدانیم نخستین زنان داستان‎نویس ایرانی آثارشان را در زمانی که این بانوی نویسنده(که عمرش دراز بادا) تازه متولد شده و حتی به اعتباری سالها پیش از آنکه او…

ادامه مطلب

در حاشیه اهدای جایزه گام اول به «پرتره مرد ناتمام» اثر امیر حسین یزدان بد

همیشه کشف یک نویسنده باقریحه و خوش آتیه لذت بخش است، مخصوصا اگر وقتی که مشغول خواندن کار او هستی و یکباره با خبری روبرو شوی که تاییدی‎ست بر نظری که نسبت به این نویسنده و کارش داری. این دقیقا اتفاقی‎ست که برای نگارنده این سطور به هنگام خواندن مجموعه داستان «پرتره مرد ناتمام» افتاده،…

ادامه مطلب

آیا داستان نویسی را می توان آموزش داد؟

آیا می ­توان داستان­نویسی را آموزش داد؟ پاسخ­گویی به این سئوال دشوار است؛ مگر این­که تنها به گونه‌ای کلی و نظری در ارتباط با مقوله داستان­نویسی به بحث پرداخت و به نقل و نقد آراء موافق و مخالف در این زمینه، بسنده کرد. در این­جا اما، سر آن نیست تا بدین سئوال، جوابی درخور- یا اصلاً…

ادامه مطلب

نگاهی به «ویژه نامه داستان» همشهری (خرد نامه)

درست است که مرسوم نیست کسی به نقد مجله بپردارد، اما اجاره بدهید این بار خلاف عادت نقد که نه، یادداشت کوتاهی داشته باشیم در مورد «ویژه‎نامه داستان همشهری» که زیر مجموعه خردنامه  و در گروه مجلات همشهری منتشر می‎شود، آن هم در قطع کتاب، که خب بهانه بهتر ازاین؟ در قطع کتاب است، نوشتن…

ادامه مطلب

دست‎نویس «کوه سرگردان» دانشور پیش من است، چقدر بابت آن می‎دهید؟

ماجرا از اینجا آغاز شد: سیمین دانشور در اوایل دهه هشتاد خبر از نوشتن رمانی داد که قرار بود بخش سوم از سه‎گانه «سرگردانی» او باشد، کتاب اول با «جزیره سرگردانی» در اوایل دهه هفتاد منتشر شد و چند سال بعد جلد دوم آن «ساربان سرگردان» به بازار آمد و حالا هم نوبت به جلد…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «شب ممکن» اثر محمد حسن شهسواری

در فضای رمان نویسی امروز«شب ممکن» را می توان اثری متفاوت به حساب آورد . رمانی که که از منظری نسبی اندیشانه نوشته شده و به نظر حرفهای زیادی هم برای گفتن دارد و از منظر تکنیک رمان نویسی هم می خواهد تجربه ای جدید را به نمایش بگذارد. از همین…

ادامه مطلب

در کارگاه های آموزش داستان نویسی چه خبر است؟

درباره کیفیت و میزان تاثیرگذاری کلاس‎‎ها و کارگاه‎های داستان‎نویسی، نظرات گوناگون و گاه ضد و نقیضی را شاهد هستیم، برخی خروجی آن را  چشگیر دانسته و حتی رونق نسبی داستان‎نویسی در این سالها را نیز تا حدودی حاصل این مسئله می‎دانند، و برخی نیز برعکس آن را یکنوع دلخوش‎کنک برای برخی علاقمندان کم اطلاع و…

ادامه مطلب

نگاهی به زندگی و آثار ماریو وارگاس یوسا، برنده جایزه نوبل ۲۰۱۰

بالاخره امسال  حق به حق‌دار رسید و  ماریو وارگاس یوسا (نویسندة پرویی) که آثار سیاسی‌اش عمیقاَ و آشکارا خطرات قدرت و فساد در آمریکای لاتین را به چالش کشیده، جایزة نوبل را برد. نوبل ادبیات سال 2010، بنابر بیانیة نمایندة آکادمی سوئد، به خاطر «موشکافی در ساختار قدرت و تصویر نافذ وی از مقاومت، پیروزی…

ادامه مطلب

نوشتن و ادبیات در گفتگو با «سال بلو»

سال بلو در میان علاقمندان ادبیات داستانی در ایران چهره ای کاملا آشناست، مخصوصا با کتاب « دم را دریاب» که قریب به نیم قرن از اولین ترجمه آن به زبان فارسی که توسط «انتشارات نیل» چاپ شد، می گذرد. خوشبختانه در طول دو دهه گذشته مترجمان مختلفی به سراغ آثار او رفته اند و…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب سر رسید ۶۳ (یادداشتهای یک مرد جنگی)

از ديرباز رسم بر اين بوده كه هرگاه جنگي در مي‎گرفته، گروهي را مسئول ثبت و ضبط آن مي‎ساختند، ثبتي كه اغلب از كيفيتي مكتوب برخوردار بود تا يادگاري باشد براي آيندگان كه بدانند در آن جنگ چه گذشته. امروز اما شيوه‎هاي آن متفاوت است از عكس و فيلم گرفته تا همان شكل قديمي مكتوب…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان« زمانی برای پنهان شدن » اثر احمد بیگدلی

در گستره ادبیات معاصر فارسی و به­ خصوص در حوزه ادب داستانی، « زمانی برای پنهان شدن » رمانی کوتاهی است که نمی­توان نسبت به آن بی ­اعتنا بود. کتاب از یک درآمد و هشت فصل تشکیل شده  و دقیقا 104 صفحه چاپی را دربر می­ گیرد. راوی ــ و در این­جا مشخصا  و موکدا…

ادامه مطلب

نگاهی به «معجون عشق» اثر یوسف علیخانی

قريب به يكصد سال پيش زماني كه نويسندگان ايراني با آميختن شگردهاي رمان‎نويسي اروپايي با سنت‎هاي داستانگويي در ادبيات كلاسيك ايران، شروع به نوشتن رمانهاي فارسي كردند، تا چند دهه هنوز هيچ تصوري از آثار عامه‎پسند يا آثاري براي مخاطب خاص نداشتند. در آن سالها اغلب به رمان به عنوان اثري براي تذهيب اخلاق عمومي،…

ادامه مطلب

بین هدایت و جمال زاده چه گذشت؟ (بخش پایانی)

در بخش نخست اين مقاله‎ي خواندني به قياس ويژگي‎هاي شخصي و ذهني هدايت و جمالزاده پرداخته شد، در بخش پاياني آن نيز م.ف.فرزانه به نگاهي جزيي‎نگر و موشكافانه به نگاه جمال‎زاده نسبت به هدايت و همچنين احساس و تصوري كه نسبت به او داشته مي‎پردازد. در اين زمينه نيز علاوه بر اسناد  و مدارك دست…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۳): «شهر فرنگ» نوشته ی ا. پرتواعظم

در بخش بازخواني داستان مي‎كوشيم در كنار داستانهاي نويسندگان مطرح، به ويژه از نوع ايراني‎اش، عنايت خاصي هم به نويسندگاني داشته باشيم كه كمتر شناخته شده و يا مهجور مانده‎اند، نويسندگاني كه در يك دوره‎ي كوتاه و يا بلند زماني داستانهايي را منتشر كرده‎اند و بعدها نيز از ياد رفته‎اند، و متاسفانه نسل جوان امروز…

ادامه مطلب

آیا ما چیزی به نام بازار سیاه کتاب داریم؟

سمساري يا بازار سياه كتاب/ بازار سياه كتاب برخلاف تصور برخي الزاما بازار فروش كتاب‌هاي دست دوم نيست. مغازه‌هاي فروش كتاب‌هاي دست دوم، از يك منظر حكم سمساري را دارند براي بازار كتاب. باتوجه به وجهه فرهنگي كتاب شايد چنين عنواني چندان خوشايند به‌نظر نرسد؛ اما مشابهت‌ها در اين ميان كم نيست. وقتي جاي فروشنده…

ادامه مطلب

بین هدایت و جمال زاده چه گذشت؟ (بخش اول)

م.ف.فرزانه درباره‎ي جمال‎زاده و هدايت دو نام آشناي تاريخ ادبيات معاصر، بسيار نوشته شده، اما مقاله حاضر كه به رابطه اين دو چهره شاخص مي‎پردازد، از آن جهت حايز اهميت و تازگي‎ست كه توسط كسي نوشته شده كه خود در جواني با هدايت از نزديك حشر و نشر داشته و اوضاع و احول جمال زاده…

ادامه مطلب

ماجرای لغو مجوز کتاب «مردگان باغ سبز»، از سیر تا پیاز!

در حوزه‎ي ادبيات روزهاي خبر سازي را پشت سر گذاشته‎ايم، صرف نظر از ماجراي جايزه‎ي نوبل ادبيات كه به يوسا رسيد، و با توجه  به جهت‎گيري‎هاي متقابل داخلي عده‎اي آن را حق مسلم او دانسته و برخي هم دستاورد نوكري امپرياليسم و تاختن به دولت‎ها امريكاي لاتين. مهمترين اتفاقات داخلي ادبيات يكي لغو مجوز «شاخ»…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «نگران نباش» اثر مهسا محبعلی

رمان «نگران نباش» نوشته مهسا محبعلی در طول یک‎سال به چاپ پنجم رسید و در طول همین مدت نیز توانست نگاه منتقدان را به خود جلب کند. داوران دهمین دوره جایزه منتقدان و مطبوعات آن را به‎عنوان بهترین رمان سال 1387 برگزیدند و همین نکته شاید بهانه‎ای باشد برای خیلی‎ها تا دوباره‎خوانی این اثر را…

ادامه مطلب

فن نویسندگی از نگاه ارنست همینگوی (بخش پایانی)

نوشتن تعدادي از بهترن رمانها و داستانهاي كوتاه تاريخ ادبيات داستاني، از همينگوي چهره‎اي يگانه ساخته است كه بي‎شك حرفهاي گفتني بسياري براي علاقمندان ادبيات داستاني مي‎تواند داشته باشد، حرف‎هايي كه در عين جذابيت آموزنده نيز هست، همچوم كلاس درسي كه استادش از بزرگترين نويسندگان دنياست. تاكنون دو قسمت از اين گفتگوي طولاني با همبنگوي…

ادامه مطلب

گشت و گذاری در وبسایت های ادبی(۳): آدم و حوا

مدخل: خوشبختانه از دو قسمت قبل اين پاورقي با استقبال بسيار خوبي همراه شد، استقبالي كه البته بيش از هرچيز به دليل كمك دوستاني بود كه با اين حركت همراهي كرده و آن را لينك دادند.  درواقع  اين كاري كه براي ايجاد يك همدلي و دوستي مشترك ميان ساكنان اين دهكده‎ي مجازي‎ست تا اندازه‎اي به…

ادامه مطلب

داستان‎نویسی به زبان ساده: تبارشناسی رمان

در گام نخست، به ريشه‎يابي واژه‎ي رمان و معادل‎هاي آن در زبان‎هاي انگليسي و غير انگليسي پرداختيم، در اين گام  پيش از پرداختن به تعاريف رمان، از آنجاكه در دوره‎هاي زماني گوناگون، رمان مصاديق متفاوتي داشته، جا دارد به تبار شناسي آن نيز توجهي داشته باشيم. به بيان ساده‎تر مي‎خواهيم مروري به گذشته داشته باشيم…

ادامه مطلب

فن نویسندگی از نگاه ارنست همینگوی (بخش دوم)

در دنياي امروز  جاي نويسندگاني در قد و قامت همينگوي به شدت خالي‎ست، از همين رو شايد به ندرت نويسنده‎اي را در اين سالها بتوان پيدا كرد كه حرف‎هايي خواندني و در خور اعتنا- آنهم با بياني به غايت ساده همچون حرفهاي همينگوي در گفتگوي حاضر- درباره نويسندگي و فن نوشتن بيان كند. گفتگويي كه…

ادامه مطلب

یاد و خاطره ی «کتابهای طلایی» انتشارات امیر کبیر

آن دسته از بچه‎هاي اهل كتابي كه دوران كودكي و نوجواني‎شان مصادف بود با سالهاي آغازين دهه چهل و يا دو دهه بعد از آن، احتمالا نه تنها كتابهاي طلايي را به‎خوبي به ياد دارند، بلكه خاطره دمخور بودن با اين كتابهاي دوست داشتني و جذاب، حالا جزو يادبود‎هاي نوستالژيك آنها از روزگار كودكي به…

ادامه مطلب

نگاهی دوباره به پدرو پارامو (بخش دوم)/ فریدون حیدری ملک‌میان

جين فرانکو در کتاب «فرهنگ نو آمريکاي لاتين» مي‌نويسد: «پدرو پارامو نشانه و مظهر مکزيکي است که امروزه از آن نشاني نيست و تنها در خاطره‌ها باقي مانده است. راوي داستان، يکي از فرزندان بي‌شمار پدرو پارامو (که به تعبيري همه مردم مکزيک فرزندان وي‌اند) در جست­وجوي پدر به دهکده کومالا مي‌رود اما در آن­جا…

ادامه مطلب

درباره «قاسم لاربن» و رمان «لات»

مدخل- اين نوشته درباره نويسنده‎اي‎ست كه انتشار رمان لات به قلم او در سال 1326، با استقبال نسبي همراه شد. مطالبي كه در تحسين اين رمان و البته رويكرد انتقادي و اجتماعي نويسنده درمطبوعات آن روزگار منتشر شد، شهرتي نسبي را نيز  براي قاسم لاربن، نويسنده اين رمان به همراه آورد، اما اين شهرت تداوم…

ادامه مطلب

نخستین دستگاه چاپ چگونه و توسط چه کسی وارد ایران شد؟

داستان چاپ و دایر شدن نخستین چاپخانه‎ها در ایران نیز حکایتی شنیدنی دارد. نخستین‎بار ظاهرا فرقه‎ای از کرملی‎های ارامنه در 1638 میلادی بودند که دستگاه چاپی برای خودشان در جلفای اصفهان دست‎وپا کردند و کتاب «زبور داوود» را به‎زبان و خط ارمنی در بیش از پانصد صفحه منتشر کردند. چنین امکانی برای اقلیت ارامنه آن…

ادامه مطلب