گزارش نشست نقد و بررسی دربست آزادی (مهرشاد کارخانی) در فرهنگسرای فردوس

مهرشاد کارخانی گفت: با توجه به تغییر سلیقه مخاطب در کشور ما، این تغییر را منِ فیلمساز که نوع نگاهم این چنینی است، نمی‌توانم تامین کنم. شاید مخاطب ما فیلم روان و آسانی بخواهد که درکش هم راحت‌تر است؛ مانند فیلم‌های تلویزیونی. اما نوع سینمایی که من کار می‌کنم، حوصله می‌خواهد و ریتم کندتری دارد.

به گزارش خبرنگار سینمایی فارس، نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «دربست آزادی» ساخته مهرشاد کارخانی عصر امروز ۲۵ خرداد ماه در پنجاه نهمین برنامه باشگاه فیلم فردوس با حضور کارگردان، رضا سلامی سرمایه گذار و مجری طرح، رضا ناجی، امید علومی، شهره قمر بازیگران، محمدرضا لطفی منتقد و مجری و حمیدرضا امیدی سرور منتقد مهمان  در فرهنگسرای فردوس برگزار شد.

در ابتدای این جلسه پس از نمایش فیلم، محمدرضا لطفی مجری و منتقد سینما گفت:فیلم های مهرشاد کارخانی به شدت حال و هوا و فضای فیلم های خیابانی دهه ۴۰ و ۵۰ را دارد و به نوعی اعتراضی است.

در ادامه مهرشاد کارخانی کارگردان«دربست آزادی» افزود:هر فیلمسازی نگرش هایی دارد. به عقیده من سینما قدیم تاثیرگذار تر از سینمای امروز است. از دهه ۴۰ تا ۸۰ میلادی، سینما، ادبیات، موسیقی و هنرهای دیگر دوران طلایی داشتند. من نیز تحت تاثیر همان فضا هستم. چنین فیلم هایی هنوز در اروپا و امریکا ساخته می شود و دلیلی ندارد ساخته نشود.

لطفی در ادامه بیان کرد:فیلمسازی جز معدود هنرهایی است که فیلمساز ناخودآگاه از برخی سلیقه هایش به خاطر مخاطب چشم پوشی می کند. فکر می کنید این گونه فیلم ها چقدر مورد استقبال مخاطبین قرار می گیرد؟

کارخانی در پاسخ به این سوال گفت:با توجه به تغییر سلیقه مخاطب در کشور ما، این تغییر را من فیلمساز که نوع نگاهم این چنینی است نمی توانم تامین کنم. شاید مخاطب ما فیلم روان و آسانی بخواهد که درکش هم راحت تر است. مانند فیلم های تلویزیونی. اما نوع سینمایی که من کار می کنم حوصله می خواهد و ریتم کندتری دارد. فکر میکنم حتی اگر بتوانم از طریق این فیلم و سبکی که دنبال می کنم اندکی مخاطب را هم جذب کرده باشم قطعا برایم راضی کننده است. من  نوع نگاه شخصی خودم را دارم.

رضا ناجی یکی از بازیگران این فیلم گفت:آقای کارخانی دوست قدیمی من است که حدود ۲۰ سال پیش با هم در یک فیلم همکاری داشتیم. آرزو داشتم روزی در فیلم او بازی کنم.

وی افزود:نقش بلند و کوتاه برای من در فیلم ملاک نیست. بلکه به دنبال پیام فیلم هستم. وقتی فیلمنامه «دربست آزادی» را خواندم احساس کردم پیامی در خود دارد. اینکه در کشور ما هیچ کسی به حقش نمی رسد. همه به دنبال حق هستند.

ناجی همچنین درباره نقش خود توضیح داد:من هرگز در فیلمی بداهه کار نمی کنم بلکه مقید به فیلمنامه هستم. وقتی با این شخصیت در فیلم روبرو شدم فکر کردم چنین افرادی همانطور که در فیلم نشان می دهد، بیشتر در میدان فردوسی و چهارراه استانبول حضور دارند و به همین دلیل رفتم و این آدمها را از نزدیک دیدم.

در ادامه شهره قمر نیز گفت:زمانی که فیلمنامه را خواندم از فضای فیلم خوشم آمد. من همیشه سعی میکنم به سراغ فیلم و شخصیتی بروم که با خودم خیلی متفاوت باشد. فیلم «ریسمان باز» از کارهای آقای کارخانی به شدت فیلم خوبی بود و یکی از بهترین آثار سینمای ایران است . با دیدن این فیلم علاقمند برای بازی در فیلم “دربست آزادی” شدم شیوه کارش به گونه ای است که فیلمنامه به بازیگر نمی دهد. اول تعجب کردم اما بعد از مدتی به شیوه او عادت کردم و خیلی خوب بود.

امید علومی یکی از نقش های اصلی فیلم هم گفت: این اولین کار حرفه ای من بود. خیلی فیلم را دوست دارم. تلاش کردم با دید کارگردان حرکت کنم و جلو بروم چون کار اولم بود.

در ادامه رضا سلامی سرمایه گذار فیلم عنوان کرد:این فیلم برای من یک کار دلی بود. من دوست دارم در چنین فضاهایی کار کنم. حتما که قرار نیست همه به گیشه فکر کنند.

لطفی منتقد جلسه افزود:باید مدیران قدر چنین افرادی را بدانند که در این آثار سرمایه گذاری می کنند. به هر حال باید به فکر برگشت سرمایه هم بود. چون سینما هنر گرانی است.

سلامی در جواب گفت:خوشحالم در این فضا کار میکنم و تلاش می کنم  این مسیر را ادامه دهم.

قمر درباره سلامی افزود:من یک ماه با وی کار کردم. این فیلم با بودجه شخصی ساخته شد و سلامی با جان دل کار را جلو برد. باید این نوع سینما حمایت شود. چرا که آبرومند است. اما ندیده گرفته می شود و هیچ حمایتی هم از آنها نمی شود.

سلامی ادامه داد:از گروه ممنونم که من را با کمترین دستمزدها حمایت کردند. اشکالی ندارد فارابی و ارشاد از ما حمایت نکردند. اما اجازه دهند فیلم به خوبی اکران شود و در نمایش عمومی ما را حمایت کنند.

در ادامه امیدی سرور منتقد مهمان این نشست گفت: قصه این فیلم در لایه زیرین فیلم است. ما در فیلم نشانه مدرنیته را می بینیم که در شهر تهران گذشته را از بین می برد. اما کارخانی چون دغدغه سینما را دارد این مسئله را دریک لوکیشن سینمای متروکه دنبال می کند.(به نظر من قصه اصلی فیلم نه قصه این آدمها که درلایه های زیرین فیلم است. قصه از دست رفتن گذشته و هویت یک شهر. در این فیلم می بینیم که ظهور و بروز مدرنیته گذشته شه تهران را می روبد و از بین می برد و آن را از درون تهی می کند. حالا چون کارخانی دلبسته سینماست این  ایده را با اضمحلال سینماهای تهران نشان می دهد و تا آنجایی که می تواند به بهانه های مختلف آدمها را به سینماهای مخروبه ، محله های قدیمی از بین رفته و … است.) “دربست آزادی” به گونه ای از ستایش سینمای ناب و از دست رفته است . نباید از چنین آثاری انتظار قصه داشته باشیم.

وی تاکید کرد:ما برای دیدن آثار کارخانی باید از این کارگردان ذهنیت داشته و یا آشنایی با سینما و فضاهای این گونه از قبل داشته باشیم. این فیلم به عقیده من خیلی حرفها دارد.

لطفی نیز افزود:شاید کاراکتر اصلی در این فیلم تهران است. البته جغرافیا در فیلم های خیابانی خیلی مهم است. ما در این اثر شخصیت ها را از طریق دیالوگ ها می شناسیم. فکر میکنم می شد به شخصیت ها با پردازش بیشتر نزدیک شویم.

کارخانی ادامه داد:در این جنس فیلم ها خیلی به قصه اهمیت داده نمی شود و قرار نیست ما در این فیلم یک قصه کلاسیک تعریف کنیم. این سینما وام گرفته از سینمای مدرن و اجتماع امروزی است. ما در این فیلم یک روز از زندگی آدم های سرگردان که به دنبال گرفتن حق خود هستند را نشان می دهیم. حرف کلی فیلم درباره حق و حقوق بشر امروزی است. همین ادمهای خیابانی که سرپناهشان سینما است. من در این فیلم خیلی دربند قصه گویی نیستم. چرا که وارد سینمای مدرن و روایت گونه می شویم.

وی درباره شخصیت پردازی های اینگونه فیلم ها گفت:در این نوع فیلم ها شخصیت پردازی ها به اندازه است. چون قصه در یک روز می گذرد این کار ما را سخت می کند. شاید برخی شخصیت ها با مخاطب ارتباط برقرار نکنند اما در کلیت فیلم حرف خودش را می زند.

کارخانی تاکید کرد:این آدمهای خیابانی که من نشان می دهم بی کس و کار نیستند. بلکه جایگاه اجتماعی خود را پیدا نکردند. سرخورده هستند. می خواهند طلبشان را بگیرند. قادر هم در این فیلم نماینده آدمهایی است که با پول این افراد و با رانت خواری گریخته است.

امیدی سرور در پایان تاکید کرد:این فیلم به گذشته آدمها کاری ندارد و این نوع نگاه جدید است. (در میان انبوه نشانه هایی که از گذشته در فیلم می بینیم یکی از نسبت هایی که فیلم با سینما و روایت مدرن دارد این است که به گذشته آدمها و اینکه از کجا آمده اند و گذشته شان چیست کاری ندارد)

مد و مه، ۲۶خرداد ۱۳۹۳